با افزایش تعداد ارزهای دیجیتال، تقاضای معامله‌گران برای صرافیهای آنلاین افزایش می‌یابد، چرا که صرافی ارز دیجیتال نقشی حیاتی در دسترسی کاربران به رمز ارزها و معاملات آن‌ها را دارند. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در این مورد امنیت و اطمینان در معاملات است، که بخش عمده‌ای از این مسئولیت برعهده صرافی‌هاست. صرافیهای رمزارزی بصورت کلی به دو نوع صرافی متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. در این مقاله به تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز و مزایا و معایب هرکدام می‌پردازیم.
صرافی ارز دیجیتال متمرکز
به بیان خیلی ساده، صرافی متمرکز شباهت زیادی به بانک دارد! مزیت بزرگ این گونه صرافی‌ها این است که نیازی به حفظ و نگهداری از کدهای 12 یا 24 رقمی کیف پول دیجیتال و دردسرهای آن ندارید! فقط کافیست از طریق یک ایمیل و پسوورد وارد صرافی شوید و در کسری از ثانیه هر ارزدیجیتالی را که بخواهید بخرید. حتی در صورتی که پسوورد خود را فراموش کنید از طریق ایمیل یا شماره موبایل آن را بازیابی می‌کنید.
در صرافی متمرکز شما مالک اصلی دارایی خود نیستید، بلکه این صرافی است که بصورت کامل به دارایی شما دسترسی دارد. از طرفی اینگونه صرافی‌ها به دلیل متمرکز بودن باید از قوانینی که توسط دولت‌ها و حکومت‌ها تعیین می‌شود پیروی کنند.
مزایای صرافی متمرکز
- این گونه صرافی بدلیل کارکرد آسان کاربران بیشتری دارد.
- امکان خرید با پول فیات. می‌توانید کارت بانکی خود را به صرافی متصل کنید و پول‌های خود را سریع و آسان به ارزدیجیتال تبدیل کنید.
- به‌دلیل اینکه برای فعالیت نیاز به مجوز یا پیش مجوز از جمله درگاه بانکی دارند قوانین بیشتری در اینگونه صرافی‌ها اعمال شده و این مورد باعث شده است کاربر اعتماد بیشتری به این نوع صرافی‌ها داشته باشد. البته این مورد نسبی است.
- دارای حجم نقدینگی بسیار بالایی هستند، برای مثال؛ حجم معاملات یک روزه صرافی متمرکز بایننس چند ده میلیارد دلار و حجم معاملات صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ چند میلیارد دلار است.
- پیچیدگی کمتری دارد و دسترسی در آن راحت‌تر است (به سرعت می‌توانید خرید و فروش‌های خود را انجام دهید)
- اگر کاربر فعالی باشید به شما تخفیف‌های پله‌ای در آینده تعلق می‌گیرد.
- با دعوت دیگران به صرافی مورد نظر مقداری از کارمزد معاملات به شما تعلق می‌گیرد.
معایب صرافی متمرکز
- احراز هویت اجباری است (مگر اینکه معاملات محدودی داشته باشید)
- صرافی متمرکز به دیتا و اطلاعات کاربری شما دسترسی دارد. برای مثال: کدملی، میزان دارایی، اطلاعات پاسپورت، شماره موبایل، IP و…
- به دلیل اینکه این نوع صرافی‌ها در اکثر مواقع پیرو قوانین یک کشور فعالیت می‌کنند، این مورد ممکن است باعث مانیتور شدن کاربر در بعضی از قابلیت‌ها شود. برای مثال: مالیات
- امکان اینکه این نوع صرافی در طول یک شب ناپدید شود و همه دارایی شما از بین برود وجود دارد! مانند صرافی تودکس در ترکیه. البته این مورد برای صرافی غیرمتمرکز هم صادق است.
لیست صرافیهای متمرکز شناخته شده
صرافی بایننس
صرافی هات بیت
صرافی کوین‌بیس
صرافی کوینکس
صرافی کوکوین
صرافی کراکن
صرافی غیرمتمرکز
بزرگترین تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز یا همان DEX ، نبودن یک شخص سوم در انجام معاملات است. به لطف قرارداد هوشمند در این نوع صرافی‌ها معاملات بدون هیچ دستکاری و واسطه‌ای در کمترین زمان ممکن و بصورت همتا به همتا (peer-to-peer) انجام می‌شود.
نکته خیلی جالب و مهم در صرافی غیرمتمرکز عدم نیاز به هیچ نام کاربری، احراز هویت یا محدودیت IP است. در صرافی غیرمتمرکز هیچ خبری از پول فیات، کنترل شخصی یا دولتی و شخص ثالث نیست! کافیست کیف پول خود را بعد از ورود به صرافی متصل کنید و معاملات خود را انجام دهید.
در صرافی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، افراد می‌توانند بدون نیاز به باز کردن حساب در صرافی، معامله ارز دیجیتال خود را به صورت همتا به همتا (کاربر به کاربر) و بدون واسطه انجام دهند. در واقع، شیوه عملکرد این صرافی به صورت غیرمتمرکز است و هیچ مرجع کنترل کننده‌ای وجود ندارد.
گذشته صرافیهای غیرمتمرکز
تا چند سال قبل، صرافیهای غیر متمرکز با مشکل روبرو بودند و مردم حتی با انجام اشتباهات کوچک، دارایی خود را از دست می‌دادند. با این حال، در سال‌های اخیر، صرافی غیرمتمرکز یکی از پرکاربردترین پلتفرم‌ها بوده است.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟
شما می‌توانید ارز دیجیتال موجود در صرافی را با رمزارزهای دیگر تعویض (Swap) کنید یا برای فروش رمز ارز درخواست دهید. سفارش فروش یا هر درخواست دیگری در بلاکچین ذخیره می‌شود که یکی از ویژگی‌های این نوع صرافی‌ها است. زمانی که یک معامله کامل می‌شود، رمز ارز را بعد از مدتی به حساب شما واریز می‌شود. تمام این موارد از طریق پروتکل قرارداد هوشمند اجرا می‌شود و هیچ تداخل انسانی وجود ندارد. افرادی بر این باورند که صرافیهای غیرمتمرکز آینده معاملات خواهند بود.
نحوه انجام معاملات در صرافی غیرمتمرکز:
یک مالک توکن، سفارش خود را ثبت می‌کند برای اینکه دارایی‌های خود را با دارایی دیگری که در صرافی غیرمتمرکز موجود است مبادله کند. صاحب توکن تعداد واحد، ارزش توکن و تا چه زمانی پیشنهادات برای دارایی‌های او مجاز است را مشخص می‌کند. پس از تعیین سفارش فروش، سایر کاربران می‌توانند پیشنهادات خود را در قالب یک سفارش خرید ارسال کنند. پس از تعیین زمان توسط فروشندگان، کلیه پیشنهادات توسط هر دو طرف توسط قرارداد هوشمند بررسی می‌شود. سپس قراردادهای هوشمند اجرا شده و انتقال دارایی‌ها انجام می‌شود.
مزایای صرافی غیرمتمرکز
- نیاز به هیچگونه احراز هویتی نیست فقط کیف پول خود را متصل کنید.
- بدلیل وجود قرداد هوشمند امکان دستکاری در معاملات وجود ندارد.
- صرافی غیرمتمرکز برای شروع کار نیاز به مجوز از سازمان یا دولت خاصی ندارد.
- در برابر حمله هکرها نسبت به صرافیهای متمرکز مقاوم‌تر است. (این مورد نسبی است)
- در صرافی غیرمتمرکز بدون محدودیت IP می‌توانید شروع به معامله کنید و این باعث شده حریم خصوصی کاربر رعایت شود. مهم نیست از کدام کشور یا منطقه وارد صرافی شده‌اید!
- تمام کنترل در دست کاربر است.
- در صرافی غیرمتمرکز می‌توانید به‌وسیله؛ فارمینگ، استیکینگ، بازی و دیگر موارد درآمدزایی کنید.(البته این موارد تا حدودی در صرافی متمرکز هم وجود دارد)
معایب صرافی غیرمتمرکز
- نقدینگی موجود در صرافیهای غیرمتمرکز نسبت به صرافیهای متمرکز بسیار کمتر است (با این‌حال نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز روز به روز در حال افزایش و پیشرفت است).
- صرافی غیرمتمرکز رابط کاربری دشوارتری نسبت به صرافی متمرکز دارد و از طرفی معاملات در صرافی متمرکز سریع‌تر است.
- صرافیهای غیرمتمرکز هنوز به اندازه دیگر صرافی‌ها بین عموم جامعه ارزهای دیجیتال جا نیفتاده و برای خیلی‌ها استفاده از این نوع صرافی دارای ابهام است.
- در صرافی غیرمتمرکز خبری از کد دعوت و درآمد از کارمزد دیگران نیست!
- در صرافی غیرمتمرکز خبری از اتصال کارت بانکی به صرافی و استفاده از پول فیات (ارز سنتی) نیست!
لیست صرافیهای غیرمتمرکز شناخته شده
صرافی غیرمتمرکز سوشی سواپ
صرافی غیرمتمرکز DYDX
صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ
صرافی غیرمتمرکز MDX
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ
هزینه‌ها
کارمزد (هزینه معاملات) بعد از امنیت مهم‌ترین ملاک برای هر کاربری است. در صرافی متمرکز شما یک میزان درصدی را به ازای هر معامله پرداخت می‌کنید. اما در صرافی غیرمتمرکز کارمزد معاملات مقدار ثابتی است که به صورت درصدی نیست.
برای مثال فرض کنید کارمزد یک صرافی برای سطح کاربری شما 0.4 درصد است. و شما قصد خرید حدود 10 میلیون تومان کوین BNB دارید. برای 10 میلیون شما باید 40 هزارتومان کارمزد پرداخت کنید. خب حالا فرض کنید شما به مقدار 10 میلیارد تومان قصد خرید BNB دارید. برای 10 میلیارد تومان کارمزد شما 40 میلیون تومان خواهد شد.
نکته: این مقدار کارمزد بصورت فرضی و صرفا جهت یادگیری شما بیان شده
حالا فرض کنید قصد خرید 120 BNB در یک صرافی غیرمتمرکز دارید. بر خلاف صرافی متمرکز در صرافی غیرمتمرکز کارمزد بصورت درصدی نیست بلکه بصورت ثابت و وابسته به شبکه بلاکچین است. برای مثال کارمزد خرید 120 BNB در صرافی غیرمتمرکز 005. BNB است و برای خرید 12000 BNB نیز کارمزد همین مقدار است!
حریم خصوصی، مالکیت، امنیت
یکی از نکات مثبت و متمایز کننده صرافی متمرکز و غیرمتمرکز همین است، گمنامی! در صرافی متمرکز معمولا اکثر اطلاعتی که در بانک وارد می‌کنید را در صرافی متمرکز هم وارد می‌کنید. اما در صرافی غیرمتمرکز خبری از کارت شناسایی پاسپورت و… نیست، کیف پول خود را به صرافی وصل و شروع به معامله کنید، نه نامی نیاز است نه ایمیلی!
گمنامی و اتصال مستقیم کیف پول به صرافی باعث شده هکرها به سختی بتوانند به اطلاعات کاربر دسترسی و آن را هک کنند.
فراموش نکنیم بزرگترین ارزدیجیتال بازار (بیت‌کوین) با هدف غیرمتمرکز بودن بوجود آمد و ما این مزیت را می‌توانیم در حال حاضر در صرافیهای غیرمتمرکز ببینیم.
سرعت معامله
سرعت معامله در صرافی غیرمتمرکز همانطور که گفته شد کمتر است، البته طبیعی هست چرا که در صرافی غیرمتمرکز 1- کمی محیط کاربری پیچیده‌تر است و 2- دارایی خریداری شده باید بصورت مستقیم و واقعی به کیف پول انتقال یابد و در کیف پول نمایش داده شود، یعنی معامله بر بستر بلاک چین و بصورت کامل انجام می‌شود.
نقدینگی
نقدینگی نقش مهمی در تعیین سرنوشت یک صرافی دارد، چراکه کمبود نقدینگی باعث محدود کردن امکان خرید و فروش برای کاربر می‌شود. واقعیت این است نقدینگی در صرافی غیرمتمرکز در حال افزایش است اما نه به اندازه صرافی متمرکز. نقدینگی در صرافیهای متمرکز بیشتر است و مردم بیشتر به سمت صرافی متمرکز کشانده می‌شوند. البته تمایل کاربران به سمت صرافیهای ارزدیجیتال متمرکز طبیعی‌ست چراکه نقدینگی زیاد مساوی است با: تکمیل (انجام) و سرعت تراکنش!
حال که تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز را بررسی کردیم انتخاب شما کدام است؟
سلب مسئولیت: تمام اطلاعات موجود در وب سایت بیتشال با حسن نیت و فقط برای اطلاعات عمومی منتشر شده است. هرگونه اقدامی که خواننده بر اساس اطلاعات موجود در این وبسایت انجام دهد، بر عهده خود اوست.
