مبادله اتمی متشکل از تکنیکی است که امکان مبادله سریع دو رمزارز مختلف را فراهم می‌کند و در شبکه‌های مجزا بلاکچین اجرا می‌شوند. چنین فرآیندی (که به آن معاملات میان زنجیره ای اتمی نیز گفته می‌شود) مبتنی بر قراردادهای هوشمند است و به کاربران امکان میدهد که کوین‌های خود را مستقیماً از کیف پول‌های رمزنگاری شخصی خود معامله کنند. بنابراین مبادله‌های اتمی، اساساً معاملات همتا با همتا در بلاکچین‌های مختلف هستند.
علیرغم اینکه یک تکنیک ابتکاری است، ایده تجارت میان زنجیره‌ای سالهاست که مورد بحث است. تیر نولان اولین کسی بود که در سال 2013 پروتکل مبادله اتمی کامل را توصیف کرد. با این حال، پروتکل مبادله‌ای بدون اعتماد به نام P2P TradeX توسط دانیل لاریمر در سال 2012 ارائه شد و برخی افراد آن را نمونه اولیه مبادله اتمی می‌دانند.
در سال‌های بعد، بسیاری از توسعه دهندگان شروع به آزمایش پروتکل‌های مبادله اتمی کردند. شواهد نشان میدهد که جوامع بیت کوین، لایت‌کوین، کومودو و دکرد همگی نقش مهمی در روند کار داشتند.
ظاهرا اولین مبادله اتمی همتا به همتا در سال 2014 اتفاق افتاد. اما فقط در سال 2017 بود که این روش به طور گسترده توسط عموم مردم شناخته شد – عمدتا به دلیل مبادله موفقیت آمیز بین LTC / BTC و DCR / LTC.
مبادله اتمی چگونه کار می‌کند؟
پروتکل‌های مبادله اتمی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از تقلب هر یک از طرف‌های درگیر جلوگیری می‌کند. برای درک نحوه کار آنها، بیایید تصور کنیم که آلیس می خواهد لایت‌کوین‌های (LTC) خود را با بیت کوین‌های (BTC) باب معامله کند.
ابتدا آلیس LTC خود را به آدرس قراردادی واریز می‌کند که مانند یک گاوصندوق عمل می‌کند. هنگامی که این گاوصندوق ایجاد می‌شود، آلیس نیز یک کلید برای دسترسی به آن تولید می‌کند. سپس او یک هش رمزنگاری شده از این کلید را با باب به اشتراک می‌گذارد. توجه داشته باشید که باب هنوز نمی‌تواند به LTC دسترسی پیدا کند زیرا فقط هش کلید را دارد و نه خود کلید را.
در مرحله بعدی، باب از هش ارائه شده توسط آلیس برای ایجاد آدرس قرارداد امن دیگری استفاده می‌کند، که در آن BTC خود را واریز می‌کند. برای درخواست BTC، آلیس موظف است از همان کلید استفاده کند و با این کار آن را برای باب آشکار می‌کند (به لطف عملکرد خاصی به نام هشلاک). این بدان معناست که به محض اینکه آلیس درخواست BTC کرد، باب قادر به ارائه درخواست برای LTC است و تعویض کامل می‌شود.
اصطلاح “اتمی” مربوط به این واقعیت است که این معاملات یا به طور کامل اتفاق می‌افتند یا اصلاً اتفاق نمی‌افتند. اگر هر یک از طرفین انصراف دهند یا نتوانند آنچه را که باید انجام دهند انجام دهند، قرارداد لغو می‌شود و وجوه به طور خودکار به صاحبان آنها بازگردانده می‌شود.
مبادله اتمی می‌تواند به دو روش مختلف اتفاق بیفتد: درون زنجیره ای و خارج زنجیره ای. مبادلات اتمی زنجیره ای در هر یک از شبکه‌های ارز اتفاق می‌افتد (در این مورد، بلاکچین بیت کوین یا لایت‌کوین). از طرف دیگر، مبادله اتمی خارج از زنجیره، روی یک لایه ثانویه انجام می‌شود. این نوع مبادله اتمی معمولاً براساس کانالهای پرداخت دو طرفه، مشابه کانالهای مورد استفاده در شبکه لایتینگ انجام می‌شود.
از نظر فنی، بیشتر این سیستم‌های معاملاتی بی اعتماد بر اساس قراردادهای هوشمندی است که از چند امضا و قراردادهای هش با محدودیت زمانی (HTLC) استفاده می‌کنند.
قراردادهای هش با محدودیت زمانی (HTLC)
در حالی که قراردادهای هش با محدودیت زمانی (HTLC) بخش مهمی از شبکه لایتینگ بیت کوین است، اما آنها همچنین یکی از اجزای اصلی هستند که امکان تعویض اتمی را فراهم می‌کنند. همانطور که از نامش پیداست، آنها بر اساس دو عملکرد کلیدی هستند: هش قفل و زمان بند.
هشلاک چیزی است که مانع از هزینه شدن بودجه می‌شود مگر اینکه قطعه ای از داده‌ها فاش شود (کلید آلیس در مثال قبلی). محدودیت زمانی تابعی است که اطمینان حاصل می‌کند قرارداد فقط در یک بازه زمانی از پیش تعیین شده قابل اجرا است. در نتیجه، استفاده از HTLC نیاز به اعتماد را برطرف می‌کند زیرا آنها مجموعه خاصی از قوانین را ایجاد می‌کنند که از اجرای جزئی مبادله‌های اتمی جلوگیری می‌کند.
مزایا
بزرگترین مزایای مبادله اتمی همگی مربوط به ماهیت غیرمتمرکز بودن آن است. با حذف نیاز به مبادله متمرکز یا هر نوع واسطه دیگر، مبادله‌های میان زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد به یکدیگر توسط دو (یا بیشتر) طرف انجام می‌شود. همچنین سطح امنیتی افزایش یافته است زیرا کاربران نیازی به پرداخت وجوه خود به یک صرافی متمرکز یا شخص ثالث ندارند. در عوض، معاملات می‌توانند مستقیماً از طریق کیف پول شخصی کاربران انجام شود.
همچنین، این شکل از معاملات همتا به همتا هزینه‌های عملیاتی بسیار کمتری دارد زیرا هزینه‌های معاملاتی یا بسیار کم است یا وجود ندارد. سرانجام، مبادله اتمی این امکان را میدهد که معاملات بسیار سریع و با درجات بالاتر از قابلیت همکاری انجام شود. به عبارت دیگر، می توان بدون استفاده از بیت کوین یا اتریوم به عنوان یک کوین واسطه، آلت کوین‌ها را مستقیماً مبادله کرد.
محدودیت ها
چند شرط وجود دارد که باید برای انجام یک مبادله اتمی رعایت شود، و اینها احتمالاً موانعی را برای استفاده گسترده از این روش ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، برای انجام یک مبادله اتمی، دو ارز رمزنگاری شده باید مبتنی بر بلاکچین‌هایی باشند که الگوریتم هش کردن یکسانی دارند (به عنوان مثال SHA-256 برای بیت کوین). همچنین، آنها باید با HTLC و سایر قابلیت های قابل برنامه ریزی سازگار باشند.
به غیر از این ، مبادله اتمی نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی کاربران ایجاد می‌کند. دلیل این امر این است که مبادله‌ها و معاملات درون زنجیره ای می‌تواند به سرعت در جستجوگر بلاکچین ردیابی شود و لینک دادن آدرس‌ها را آسان می‌کند. یک پاسخ کوتاه مدت به این مشکل استفاده از رمزارزهای متمرکز بر حریم خصوصی به عنوان راهی برای کاهش مواجهه است. هنوز، بسیاری از توسعه دهندگان در حال استفاده از امضاهای دیجیتالی در مبادله اتمی به عنوان یک راه حل مطمئن تر هستند.
چرا مبادلات اتمی مهم هستند؟
مبادله‌های اتمی پتانسیل زیادی برای بهبود فضای رمزارزها دارند و هنوز در مقیاس وسیع‌تری آزمایش نشده اند. معاملات بین زنجیره ای در نهایت می‌تواند بسیاری از مشکلاتی که بخشی از بیشتر مبادلات متمرکز هستند را حل کند. اگرچه این صرافی‌ها تا امروز سیستم‌های ارز رمزنگاری شده را حفظ کرده اند، اما نگرانی‌های زیادی در مورد آنها وجود دارد. برخی از این موضوعات عبارتند از:
آسیب پذیری بیشتر: نگه داشتن بسیاری از منابع با ارزش در یک مکان، آنها را در برابر هک شدن آسیب پذیرتر می‌کند و مبادلات متمرکز اهداف اصلی برای دزدان دیجیتال هستند.
سومدیریت سرمایه‌ها و خطای انسانی: مبادلات متمرکز توسط مردم اداره می‌شود. اگر کسانی که در نقش‌های مهم هستند اشتباه کنند یا رهبران در مورد عملکرد مبادله گزینه‌های نادرستی انتخاب کنند، وجوه کاربران می‌تواند به خطر بیفتد.
هزینه‌های عملیاتی بالاتر: صرافی‌های متمرکز هزینه برداشت و تجارت بالاتری دارند
ناکارآمدی در رابطه با تقاضای حجم: هنگامی که فعالیت بازار بسیار شدید می‌شود، مبادلات متمرکز اغلب از عهده مقابله با افزایش تقاضای مبادله برنمی‌آیند و باعث می‌شوند سیستم کند شود یا آفلاین شود.
مقررات: در اکثر کشو‌رها، تنظیم رمزارز بسیار ایده آل نیست. هنوز نگرانی‌های زیادی پیرامون تصویب و مدیریت دولت وجود دارد.
سخن پایانی
اگرچه مبادله اتمی هنوز کاملاً جدید است و قطعاً محدودیت‌هایی نیز وجود دارد، این فناوری تغییرات چشمگیری را در رابطه با قابلیت همکاری بلاکچین و قابلیت مبادله بین زنجیره‌ای ایجاد می‌کند. به همین ترتیب، این تکنیک پتانسیل زیادی برای تأثیر در رشد صنعت رمزارزها دارد و راه‌های جدیدی را از نظر تمرکززدایی و انتقال پولی همتا به همتا باز می کند. این احتمال وجود دارد که از سوآپ اتمی در آینده نزدیک بیشتر استفاده شود، خصوصاً در مبادلات غیرمتمرکز.
