فناوری بلاک چین چیست و چگونه کار میکند؟
اینکه بدانیم فناوری بلاک چین چیست و چگونه کار می کند، اهمیت و کاربرد بسیار بالایی برای کاربران حوزه رمز ارزها دارد، پس اگر می‌‌خواهید بلاک چین را به‌صورت سریع و آسان یاد بگیرید این مقاله برای شما تهیه شده است. برای درک بهتر بلاک چین با چیستی اینترنت شروع می‌کنیم.
افراد دنیا همه روزه با اینترنت کار میکنند، اما چند درصد از آنها بصورت فنی و دقیق از نحوه کارکرد اینترنت خبر دارند؟ در واقع نیازی هم به دانستن دقیق نیست، مگر اینکه قصد داشته باشیم بصورت تخصصی ورود کنیم. همین‌قدر که بدانیم به‌وسیله اینترنت میتوانیم عکس و فیلم بفرستیم، وبسایت یا وبلاگمان را راه‌اندازی کنیم و موارد مشابه دیگر کفایت میکند.
اینترنت امکان دسترسی آسان به اطلاعات را به ما میدهد، اینترنت تضمین میکند که اطلاعات به مقصد مورد نظر برسد و اینترنت نه به ما و نه به هیچ فرد دیگری تعلق ندارد. blockchain نیز ساختار و بستری است شبیه به اینترنت، با این تفاوت که اطلاعات ثبت شده روی این نوع سیستم بین همه اعضای شبکه به‌صورت رمزنگاری به اشتراک گذاشته میشود و همین موضوع امکان حذف و دستکاری اطلاعات را تا حد زیادی غیرممکن میکند.
به عنوان مثال شما می‌توانید یک پیام را که قبلا در تلگرام برای دوست خود ارسال کرده‌اید ویرایش یا پاک کنید، اما در شبکه بلاک چین این امر امکان‌پذیر نیست، اگر شما در این شبکه یک تراکنش بیتکوین ارسال کنید، این تراکنش به عنوان تراکنش ثبت شده در شبکه قرار می‌گیرد و امکان تغییر یا برگشت آن غیرممکن خواهد بود.
فناوری بلاک چین چگونه کار میکند؟
اکثر بلاک چین ها به شکل یک دیتابیس غیرمتمرکز طراحی شده‌اند و به‌عنوان یک دفتر کل دیجیتال توزیع‌شده عمل میکنند. این دفاتر کل بلاک چین، داده‌هایی را که به ترتیب زمانی مرتب شده‌اند و از طریق اثبات‌های رمزنگاری شده به یکدیگر مرتبط هستند را در بلوک‌ها ثبت و ذخیره میکنند.
خلق این فناوری مزایای متعددی را در اختیار صنایع مختلف قرار داده است که نتیجه آن به وجود آمدن محیط‌های بدون نیاز به اعتماد است که امنیت بیشتری دارند. گرچه طبیعت غیرمتمرکز بلاک چین ارز دیجیتال همچنین معایبی به همراه دارد. بعنوان مثال، بازدهی زمان این فناوری درمقایسه با دیتابیس‌های سنتی متمرکز محدود است و نیاز به فضای ذخیره‌سازی زیادی دارد.
با این مقدمه در این مطلب ابتدا خود این فناوری و نحوه ساخت آن را توضیح می‌دهیم، سپس مزایا و معایب بلاک چین، کیف پول بلاک چین، کاربردها و انواع آن را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. با ما در بیتشال همراه باشید.
تعریف ساده فناوری بلاک چین چیست
بلاک چین از دو واژه (Block) و (Chain) تشکیل شده که در معنای لغوی به معنی زنجیره‌ای از بلوک‌هاست. به طور کلی میتوان گفت که بلاک چین یعنی زنجیره اطلاعات دیجیتالی، یک دفتر کل توزیع شده، اشتراکی و غیرمتمرکز بوده که با استفاده از فناوری رمزنگاری ثبت و به طور زنجیروار از سوابقی به نام بلاک ساخته شده است.
بلاک در blockchain مسئولیت ذخیره‌سازی و ثبت گزارش هر نوع اطلاعات در این زنجیره را دارد؛ از هویت دیجیتالی یک فرد گرفته تا جزئیات تراکنش‌های یک شبکه انتقال پول مثل بیت کوین.
محلی که این بلاک‌ها در آن نگهداری میشوند در دفتر کل توزیع شده نامیده میشود. این دفتر برای هر یک از اعضا قابل رویت بوده و میتوانند در آن به صورت شفاف تمامی اطلاعات را مشاهده کنند. البته بلاک چین با ساختار بلاکی‌اش، این فناوری (دفاتر کل توزیع شده) را بهبود و توسعه داده است.
بلاک چین میتواند برای یک هدف خاص به شکل خصوصی، برای یک سازمان و یا همچنین یک نهاد دولتی (Enterpris Blockchain) مورد استفاده قرار گیرد. هنگامی که پادشاه ارزهای رمزنگاری یعنی بیت کوین به بازار ورود کرد از بلاک چین سخن به میان آمد؛ چرا که بیتکوین در آن زمان از این سیستم برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده می‌‌کرد.
تاریخچه پیدایش فناوری بلاک چین
در سال‌های 1991 تا 2007 میلادی دو فرد بنام‌های هابر و استورنتا بر روی ساختاری مشابه بلاک چین فعالیت می‌کردند که به نتیجه نرسید. بلافاصله پس از این دو، در سال 2008 نوشته‌ای بنام “بیت کوین یک ساختار پرداخت جهانی و همتا به همتا” توسط فردی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو در اینترنت منتشر شد.
این مقاله با واکنش‌های مثبت افراد زیادی همراه شد و از آن زمان تا کنون بلاک چین پیش رفت های خارق العاده ای را تجربه کرده است. از بلاک چین سطح دو اتریوم گرفته تا شبکه‌های اینتر بلاکچینی همانند آوالانچ و کازماس.
عملکرد فناوری بلاک چین چگونه است؟
فناوری بلاک چین در حالت فنی بسیار پیچیده و گسترده است و هم اکنون انواع بسیار متفاوتی با عملکردهای کاملا مختلف دارد. در بلاک چین های عمومی مانند بیت کوین، هر بلاک به میزان یک مگابایت اطلاعات را نگهداری میکند. هر بلاک از blockchain تمامی اطلاعات تراکنش‌ها مانند تاریخ، تعداد، آدرس گیرنده و فرستند را در خود ذخیره میکند.
هر بلاک یک کد اختصاص یافته به کاربر شبکه را که هش نامیده میشود ذخیره کرده که سبب مشخص شدن بلاک یک شخص از شخص دیگر میشود تا در صورت انجام دو معامله با جزئیات یکسان بتوان از طریق کدها آنها را از هم شناسایی کرد.
نکته مهم اینکه اطلاعات شما با امضای دیجیتال که فقط در مالکیت شما است ثبت میشود. اما اگر بخواهیم در خلاصه‌ترین و ساده‌ترین حالت ممکن ساختار بلاک چین را شرح دهیم باید بگوییم که هر بلاک موجود در بلاک چین شامل 3 نوع دیتا میشود.
- داده
داده ثبت شده فقط در بلاک همان بلاک چین یافت میشود. به عنوان نمونه، داده‌های ثبت شده در بلاک بیت کوین صرفا در بلاک چین بیتکوین ذخیره شده و در دیگر بلاک چین‌ها قابل مشاهده و دسترس نیست. برای سایر رمز ارزها نیز بدین صورت است.
- هش
رشته‌ای از متن تصادفی است که برای ساخت آن از الگوریتم (مجموعه‌ای از دستور العمل‌ها) و تابع ریاضی خاصی بهره میبرد که منحصر به فرد است. هش باعث میشود دستکاری و تقلب در سیستم به پایین‌ترین میزان خود برسد.
در بلاک چین، علاوه بر اینکه هر بلاک هش منحصر به فرد خود را دارد، شامل هش بلاک قبلی نیز است؛ پس با تغییر هر گونه اطلاعات در بلاک قبلی، بلاک‌های بعدی کاملا غیر معتبر خواهند شد.
- هش قبلی
هش جدید شامل رشته هشی اختصاصی و مربوط به بلاک‌های قبلیست و به این صورت تمام بلاک‌ها با یکدیگر مرتبط و متصل میشوند. هش همیشه منحصر به فرد و اختصاصی بوده که اطلاعات مرتبط با آن بلاک را در خود جای داده و هویت بلاک و محتویات آن را تایید میکند. درست مانند اثر انگشت!
به همین دلیل بیت کوین‌‌های جدید تنها بر اساس بیت کوین‌‌های قبلی ایجاد میشوند و در اینجا به روشنی میتوانیم به عملکرد بلاک چین که بخوبی نقش خود را در ثبت فعالیت‌های گذشته ایفا میکند پی ببریم.
نکته مهم اینکه، تنها بلاک اول که به بلاک جنسیس معروف است هش بلاک قبلی را ندارد. زیرا بلاک قبلی اصلا وجود خارجی ندارد.
به عنوان نمونه، اگر علی با رضا یک بیت کوین معامله کند و در معامله بعدی رضا با محمد آن میزان را مبادله کند، اینگونه ثبت میشود که رضا این بیت کوین را از علی دریافت کرده و اکنون آن را برای محمد ارسال میکند. فناوری بلاک چین شامل مجموعه‌ای از فرآیندهای مختلف مثل توزیع جمعی، رمزنگاری، هش‌گذاری و… است که این ایده را پدید آورده است.
اصول اولیه فناوری بلاک چین چیست
همانطور که گفته شد بلاک چین عمومی یک شبکه باز است که عموم به آن دسترسی دارند. هر شخصی که در شبکه مشارکت میکند میتواند در تولید رمزارز آن شبکه و تایید تراکنش‌ها فعالیت داشته باشد. دفتر کل | لجر بین مشارکت کنندگان زیادی توزیع شده است که این کار باعث امنیت، شفافیت و حذف شخص ثالث و واسط خواهد شد.
نقش ماینرها، تولید ارز و تایید تراکنش‌هایی است که در دفتر کل بنام لجر ثبت میشوند. تمامی این فعالیت‌ها از طریقه محاسبات ریاضی و رمزنگاری انجام میشود.
تایید تراکنش در بلاکچین چگونه است
بلاک چین‌های متفاوت از روش‌های گوناگونی برای حل مساله استفاده میکنند که به نام “مکانیسم اجماع یا مورد توافق” شناخته میشود. دو مورد از متداول‌ترین نوع مکانیزم اجماع به ترتیب زیر است:
- پروف آف ورک (proof of work) به‌معنی گواه اثبات کار
- پروف آف استیک (proof of stake) به‌معنی گواه اثبات سهام
در مکانیسم اول بنام ( proof of work – POW ) فرد مشارکت کننده با استفاده از قدرت محاسباتی سخت‌افزارهای خود که به دستگاه ماینر معروف است میتواند در تولید رمز ارز و تایید تراکنش‌های شبکه blockchain مورد علاقه خود مشارکت کند و در پروسه‌ای به نام ماینینگ به فعالیت بپردازد.
در مکانیسم دوم بنام ( proof of stake – POS ) فرد مشارکت کننده، با خرید تعداد مشخصی از ارز شبکه و وثیقه‌گذاری آن ارز در همان شبکه که نوعی سهام گذاری محسوب میشود، میتواند به تولید و تایید تراکنش بپردازد که به این عملیات استیکینگ گفته میشود.
مزایای بلاک چین چیست
بلاک چین مزایای متعددی دارد که آینده آن را بسیار روشن میکند. نبود واسطه، امنیت اطلاعات، شفافیت و غیر متمرکز بودن آن زبان‌زد خاص و عام است. البته که هر فناوری در کنار مزایا، معایبی نیز دارد که فناوری بلاک چین نیز از این قاعده مثتثنی نیست. در ادامه بصورت خلاصه به بررسی مزایا و معایب بلاک چین خواهیم پرداخت.
- توزیع‌شده
از آن جایی که داده‌های بلاک چین اغلب در هزاران دستگاه روی یک شبکه توزیع‌شده از نودها ذخیره میشود، این سیستم و داده‌ها در مقابل شکست فنی و حملات مخرب فوق‌العاده مقاوم است. هر نود شبکه میتواند یک نسخه از دیتابیس را رونویسی کند و برگرداند و به همین علت، خبری از تک نقطه شکست نیست.
به عبارت دیگر اگر یک نود آفلاین شود، تاثیری روی امنیت شبکه نخواهد گذاشت. در مقابل، بسیاری از دیتابیس‌های سنتی از یک یا چند سرور استفاده میکنند و نسبت به نقص‌های فنی و حملات سایبری بیشتر آسیب‌پذیر هستند.
- ثبات و پایداری
بلوک‌های تایید شده بعید است به حالت قبل برگردند، به عبارت دیگر زمانی که داده‌ها در blockchain ثبت شوند فوق‌العاده سخت است تا آنها را پاک کرد یا تغییر داد. چنین قابلیتی باعث میشود بلاکچین یک فناوری خاص برای نگهداری از اطلاعات مالی یا هرگونه داده دیگری باشد که به بررسی و پیگیری فعالیت نیاز دارد، چون هر تغییر پیگیری خواهد شد و در یک دفتر کل عمومی و توزیع‌شده برای همیشه ثبت میشود.
به عنوان مثال، یک کسب‌وکار میتواند از این فناوری برای جلوگیری از کلاهبرداری از کارمندان خود استفاده کند. در چنین مثالی، بلاک چین میتواند تمام تراکنش‌های مالی را که در شرکت رخ می‌دهند امن و باثبات نگه دارد. کارمندان با توجه به چنین ویژگی تراکنش‌های مشکوک را سخت‌تر میتوانند مخفی کنند.
- سیستم بدون نیاز به اعتماد
در اکثر سیستم‌های سنتی پرداخت، علاوه بر دو طرف معامله یک واسطه نیز مانند یک بانک یا شرکت خدمات‌دهنده کارت اعتباری یا فراهم‌کننده شرایط پرداخت، نقش دارند. زمان استفاده از فناوری بلاک چین دیگر نیاز به چنین واسطه‌هایی نیست، چون شبکه توزیع‌شده نودها تراکنش‌ها را از طریق فرآیندی به اسم استخراج (ماینینگ) تایید میکنند.
به همین دلیل، از بلاک چین اغلب به عنوان یک سیستم «بدون نیاز به اعتماد» یاد میکنند. به عبارت دیگر، بلاکچین خطر اعتماد به یک سازمان را از بین میبرد و همچنین هزینه کلی و کارمزد تراکنش‌ها را به علت حذف واسطه و شرکت‌های متفرقه، کاهش میدهد.
معایب بلاک چین چیست
نوپا بودن فناوری بلاک چین باعث شده است تا مانند هر تکنولوژی جدید دیگری در کنار مزایای خود معایبی نیز داشته باشد. از ابتدای اختراع بلاک چین تاکنون اصطلاحات زیادی در این سیستم به‌وجود آمده است که البته با پیشرفت تکنولوژی و آشنا شدن افراد با این ساختار این موارد در حال برطرف شدن است.
گستردگی شبکه بلاکچین بشدت بالا است و بلوغ بلاک چین در صورتی انجام می‌پذیرد که افراد زیادی به آن بپیوندند تا شبکه به بهترین حالت ممکن خودش برسد. از جمله معایب بلاک چین میتوانیم موارد زیر را نام ببریم.
- حملات 51 درصد
الگوریتم توافق اثبات کار که از بلاک چین بیت کوین محافظت میکند، طی سال‌های اخیر کارآمدی بالای خود را ثابت کرده است. گرچه چند حمله بالقوه وجود دارند که علیه این نوع شبکه‌ها میتوانند به کار گرفته شوند و حملات 51 درصد جزو مورد بحث‌ترین آنها هستند.
چنین حمله‌ای ممکن است زمانی رخ دهد که یک مجموعه موفق شود بیش از 50 درصد از قدرت هش شبکه را کنترل کند که در نهایت به آن اجازه خواهد داد شبکه را با دستکاری آشفته کند. با وجود این که روی کاغذ امکان انجام چنین حمله‌ای وجود دارد ولی هرگز در بلاک چین بیت کوین یک حمله 51 درصد موفق گزارش نشده است.
البته هرچه این شبکه بزرگتر میشود، امنیت آن نیز بیشتر خواهد شد و کاملا بعید است ماینرها پول و منابع زیادی را صرف حمله به بیت کوین کنند، چون رفتار صادقانه برای آنها پاداش بهتری به همراه دارد. جدا از آن، یک حمله 51 درصد موفق تنها میتواند اکثر تراکنش‌های اخیر را برای یک مدت زمان کوتاه تغییر دهد.
چون بلوک‌ها از طریق اثبات‌های رمزنگاری‌شده با یکدیگر در ارتباط هستند (تغییر بلوک‌های قدیمی‌تر به قدرت محاسباتی قابل توجهی نیاز خواهد داشت). علاوه بر این، blockchain ارز دیجیتال بیت کوین بسیار انعطاف‌پذیر است و سریعا نسبت به یک حمله واکنش و سازگاری نشان میدهد.
- تغییر داده‌ها
یکی دیگر از معایب سیستم‌های بلاک چین این است که به محض اضافه شدن داده‌ها به آن، تغییر آنها بسیار سخت است. با آن که ثبات یکی از مزایای این فناوری محسوب میشود، ولی همیشه خوب نیست. تغییر داده‌ها یا کد آن معمولا بسیار سخت است و اغلب به یک هارد فورک نیاز دارد، یعنی زمانی که یک زنجیره رها شده و یک زنجیره جدید شروع میشود.
- کلیدهای خصوصی
بلاکچین از رمزنگاری کلید عمومی استفاده میکند تا کاربران روی ارزهای دیجیتال خود (یا هر نوع داده دیگر در شبکه) کنترل داشته باشند. هر آدرس بلاک چین یک کلید خصوصی مطابق با آن دارد. با آن که این آدرس‌ها را میتوان با سایرین به اشتراک گذاشت، ولی کلید خصوصی باید مانند یک راز نگه داشته شود.
کاربران باید از کلید خصوصی خود برای دسترسی به دارایی‌شان استفاده کنند، یعنی نقش یک بانک را برای خود داشته باشند. اگر یک کاربر کلید خصوصی خود را از دست بدهد، دارایی او عملا از دست رفته است و کسی کاری در قبال آن نمی‌تواند انجام دهد.
- مصرف انرژی
بلاک چین های عمومی اثبات کار مانند بیت کوین مصرف انرژی به شدت بالایی دارند. چون عمل استخراج بسیار رقابتی است و هر دقیقه فقط یک برنده وجود دارد، بنابراین تلاش سایر ماینرها هدر می‌رود. با توجه به این که ماینرها دائما در تلاش هستند قدرت محاسباتی سیستم‌های خود را بالا ببرند، آنها شانس بیشتری برای پیدا کردن یک هش بلاک معتبر دارند.
بنابراین منابعی که شبکه بیت کوین از آن استفاده میکند طی سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است و در حال حاضر از بسیاری از کشورها مانند دانمارک، ایرلند و نیجریه انرژی بیشتری مصرف میکند.
- ذخیره‌سازی
دفاتر کل بلاک چین به مرور زمان بسیار بزرگ میشوند. بلاک چین بیت کوین در حال حاضر به فضای ذخیره‌سازی بالای 200 گیگابایت نیاز دارد. رشد فعلی اندازه این شبکه ظاهرا سریع‌تر از رشد فضای ذخیره‌سازی هارد درایوها است و اگر دفتر کل به قدری بزرگ باشد که افراد نتوانند آن را دانلود و ذخیره کنند، شبکه با خطر از دست دادن نودها مواجه خواهد شد.
کاربرد بلاک چین چیست
تاکنون بیشترین و موفق‌ترین کاربردهای بلاک چین را در امور مالی مشاهده کرده‌ایم، اما از بلاکچین در هر زمینه‌ای میتوان استفاده کرد. یکی از نمونه‌ها سیستم حمل و نقل است. کارخانه‌جات و شرکت‌های تولیدی نیز میتوانند اطلاعات کالا و حمل و نقل خود را بر روی پایگاه داده امن بلاکچین ثبت کنند که متاسفانه در حال حاضر از این سیستم به طور گسترده استفاده نمی‌شود.
این امید وجود دارد تا در آینده نزدیک شاهد پیشرفت این تکنولوژی و بهره بردن از این سیستم در اکثر امور و فعالیت‌های روزانه باشیم. سیستم غیرمتمرکز بلاک چین بدون شک طی سال‌های آینده زندگی افراد و نحوه انجام تراکنش‌های مالی و مدیریت دارایی‌ها را تغییر میدهد.
این تغییرات میتواند شامل نحوه استفاده افراد از دستگاه‌ها، رای دادن، کرایه یک خودرو و حتی اثبات هویت باشد. از طرف دیگر، شیوه فعالیت تمام موسسه‌های مالی و بانک‌ها، بیمارستان‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی را متحول خواهد کرد. در ادامه به انواع کاربرد بلاک چین نگاهی می‌اندازیم.
- خدمات مالی
سیستم‌های سنتی مالی خسته‌کننده، مستعد به اشتباه و فوق‌العاده آهسته هستند. همچنین اغلب نیاز به شرکت‌های واسطه است تا این فرآیند ساده و مشکلات را برطرف کنند. بدون شک نتیجه آن افزایش هزینه، صرف وقت بیشتر و استرس فراوان است.
ولی یکی از کاربردهای بلاک چین انجام خدمات مالی با هزینه کمتر، بدون شبهه و کارآمدتر است. بنابراین نباید تعجب کنیم که روزبه‌روز خدمات مالی بیشتری از این سیستم برای معرفی نوآوری‌هایی مانند قراردادهای هوشمند یا اوراق قرضه هوشمند استفاده میکنند.
در اوراق قرضه هوشمند، سیستم زمانی که شرایط از قبل برنامه‌نویسی شده برقرار شود، به‌صورت خودکار کوپن‌های مالکان این اوراق را پرداخت میکند. قراردادهای هوشمند، قراردادهای دیجیتالی هستند که مانند مثال قبل زمانی که شرایط برقرار شود خودکار اجرا میشوند. از جمله کاربردهای بلاک چین در حوزه خدمات مالی موارد زیر را میتوانیم نام ببریم.
- مدیریت دارایی: تسویه و رسیدگی به معامله
- بیمه: رسیدگی به ادعای خسارت
- پرداخت‌های بین‌المللی
- دارایی هوشمند
در خرید و فروش یک دارایی ملموس یا غیرملموس مانند ماشین، خانه یا لوازم خانگی و از سوی دیگر پتنت‌ها (حق اختراع)، مالکیت‌های فکری یا سهام شرکت میتوان از فناوری هوشمند استفاده کرد. معامله آنها را میتوان در یک دفتر کل با جزئیات قرارداد و مشخصات افرادی ثبت کرد که اجازه مالکیت این دارایی‌ها را دارند.
از کلیدهای هوشمند میتوان استفاده کرد تا دسترسی فرد مجاز ساده شود. دفتر کل این کلیدهای هوشمند را ذخیره میکند و زمانی که قرارداد تایید شود، به تبادل آنها اجازه میدهد. این دفتر کل غیرمتمرکز همچنین به سیستمی برای ثبت و مدیریت حقوق دارایی تبدیل میشود و همچنین این امکان را فراهم میکند که اگر سوابق یا کلید هوشمند گم شوند، یک نسخه دقیق و کامل از قراردادهای هوشمند مجددا به وجود آید.
هوشمند کردن دارایی‌ها به معنای کاهش خطرات کلاهبرداری، پرداخت هزینه به افراد واسط و احتمال انجام معاملات مشکوک است. از طرف دیگر، اعتماد و کارآیی را افزایش میدهد. مثال‌های زیر را برای توضیح بیشتر کاربردهای بلاک چین در زمینه دارایی‌هایی هوشمند انتخاب کرده‌ایم.
- تغییر سیستم وام‌دهی
- حسگرهای زنجیره تامین
- لوازم خانگی هوشمند
- اینترنت اشیاء
- ماشین و گوشی هوشمند
کاربرد بلاک چین محدود به موارد بالا نیست و در زمینه قراردادهای هوشمند در حوزه‌هایی مانند صنعت موسیقی، مراقبت از سلامت و استفاده دولت‌ها از بلاک چین برای فعالیت‌هایی مانند رای‌گیری، تایید هویت، کارت‌های شناسایی نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد.
انواع بلاک چین چیست
قبل از اینکه انواع بلاک چین را بررسی کنیم خیلی ساده بگوییم، ساختار انواع بلاک چین مانند یک زنجیره از بلوک‌های داده است که در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته‌اند، با یک نظم زمانی مرتب شده‌اند و نقش محافظت از آنها را اثبات‌های رمزنگاری به عهده گرفته است. طراحی اکثر بلاک‌چین‌های امروزی به‌صورت یک دفتر کل دیجیتال توزیع‌شده و غیرمتمرکز است.
برای درک بهتر این موضوع می‌توانید نسخه کاغذی یک دفتر کل را در نظر بگیرید که blockchain نسخه الکترونیکی آن یا یک دفتر کل دیجیتال است و وظیفه آن ثبت لیستی از تراکنش‌ها است. با این‌حال، از انواع بلاک چین ممکن است در دیگر حوزه‌هایی استفاده شود که الزاما به انجام دادوستدهای مالی نیاز ندارند اما نقش آنها در دنیای ارزهای دیجیتال نگهداری همیشگی سابقه تمام تراکنش‌هایی تایید شده است.
بلاک چین عمومی
بلاک چین عمومی مورد استفاده‌ترین و متداول‌ترین نوع بلاکچین است. رمز ارزهای معروف از جمله بیت کوین و اتریوم از این نوع بلاکچین بهره می‌برند. هر کاربر در هر نقطه‌ای از دنیا میتواند در بلاک چین عمومی مشارکت و فعالیت‌هایی نظیر تولید و تایید تراکنش را انجام دهد. در این بستر فقط کاربران فعال حق رای و نظردهی دارند و امکان ایجاد اسمارت کانترکت | قرارداد هوشمند نیز در دسترس است.
یک مثال ساده برای بلاک چین عمومی
من در یک جمع صد نفری شکلی از اطلاعات را بالا می‌‌گیرم و همه افراد حاضر در جمع با تلفن همراه خود از آن عکس میگیرند. اکنون اگر آن تصویر از بین برود یا تغییر و خط خوردگی ایجاد شود، افراد حاضر در جلسه آن را به عنوان نسخه واقعی قبول دارند؟ قطعا خیر، چراکه این افراد قبل‌تر از این شکل تصویر برداری کرده‌اند.
تنها راه این است که موبایل همه افراد حاضر در جمع از بین برود که کار بسیار سختی است. حالا این جمع میتواند به صورت عمومی و بالای چندین میلیون نفر باشد که در بیت کوین و اتریوم و اغلب شبکه‌های بلاک چین عمومی شاهد آن هستیم.
بنابراین وقتی شما به یک بلاک چین عمومی متصل می‌شوید، یک نسخه از کل بلاک چین را دریافت می‌‌کنید. هرگونه تغییری در بلاک چین امکان‌پذیر نیست مگر اینکه بیش از ۵۰ درصد از داده‌های کامپیوتری متصل به شبکه تغییر کند که در این مثال، مانند این است که من بتوانم موبایل بیش از پنجاه درصد از افراد را بگیرم که تا حدود زیادی کار غیرممکنی است.
جالب است بدانید این حمله در شبکه‌های بلاک چینی به حمله پنجاه و یک درصدی معروف است که تحت شرایطی بسیار خاص و سخت امکان آن وجود دارد. البته این مثال برای بلاک چین‌های عمومی مثل بیت کوین صدق میکند و برای دیگر بلاک چین ها شرایط کاملا متفاوت است.
بلاک چین خصوصی
زمانی که نیاز باشد مشاهده اطلاعات روی بلاک چین محدود به گروه خاصی شود از بلاک چین خصوصی استفاده میشود. این نوع بیشتر در نهادهای خصوصی و یا دولتی استفاده میشود. در بلاک چین خصوصی مشارکت و داده‌ها فقط برای افراد ویژه‌ای قابل مشاهده است.
بلاک چین کنسرسیوم
این نوع بلاک چین نیمه متمرکز است. یعنی بخشی از آن بصورت عمومی و بخش دیگر خصوصی اداره میشود. در این بلاک چین فقط به تعدادی از کاربران مجوز تایید تراکنش‌ها داده میشود و به صورت مجزا وظایف‌ها و اختیارات تقسیم میشود. Quorum Hyperledger | Corda از جمله این بلاک چین ها محسوب میشوند.
بلاک چین هیبرید
بلاک چین هیبرید ترکیبی از دو بلاک چین خصوصی و عمومی است و تقریبا میتوان گفت که خصوصیت هر دو را دارد. در این بلاک چین گروهی به صورت عمومی و گروهی به شکل خصوصی فعالیت میکنند. تمامی کاربران در این بلاک چین قادر هستند تا افرادی که به صفحه اصلی دسترسی دارند را کنترل کنند. به عنوان یکی از بلاک چین‌های هیبریدی میتوان “دراگون چین” را نام برد.
کیف پول بلاک چین چیست
بطور خلاصه کیف پول بلاک چین یا کیف پول ارز دیجیتال بستری است که به کمک آن می‌توانید با شبکه بلاک چین ارز رمز مورد نظرتان ارتباط برقرار کنید. کیف پول‌های ارزهای دیجیتال انواع متفاوتی دارند که در 3 گروه نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و کاغذی قرار میگیرند.
آنها همچنین براساس مکانیزمی که استفاده میکنند، میتوانند در دو دسته گرم و سرد قرار گیرند. اکثر کیف پول‌های ارزهای دیجیتال نرم‌افزاری هستند و بنابراین استفاده از آنها در مقایسه با انواع سخت‌افزاری ساده‌تر است. جالب است بدانید یک کیف پول به اسم BlockChain Wallet (کیف پول بلاک چین) نیز وجود دارد.
نحوه ساخت بلاک چین
نحوه ساخت بلاک چین از لحاظ فنی و ساختاری کاری بسیار تخصصی است و سال‌ها دانش و مهارت می‌طلبد. طی چند سال گذشته پروژه‌های زیادی با الهام از بلاک چین ایجاد شدند. البته اکثر آنها از نظر فنی بلاکچین نیستند و فقط یک سیستم کیف پول توزیع شده محسوب میشوند. با این‌حال مراحل ساخت بلاک چین را بصورت کاملا ساده در 8 مرحله زیر خلاصه کردیم:
- شناسایی یک مورد کاربرد مناسب
- شناسایی مناسب‌ترین مکانیسم اجماع
- شناسایی مناسب‌ترین پلتفرم
- طراحی نودها
- طراحی پارامترهای بلاک چین مانند مجوزها، فرمت آدرس‌ها، امضای بلوک‌ها
- ساخت APIها
- طراحی اینترفیس ادمین و کاربر
- اضافه کردن فناوری‌های آینده مانند هوش مصنوعی، سرویس‌های شناختی، اینترنت اشیاء و یادگیری ماشینی
نصب بلاک چین
نصب بلاکچین نیز به مانند ساخت آن عملیاتی فنی تخصصی است و نیاز به دانش و مهارت دارد. برای تست بلاک چینی که ساخته‌اید آن را می‌توانید روی سرورهای مختلفی نصب کنید از جمله سرور اوبونتو که برای آن به موارد زیر نیاز دارید:
- یک سرور در حال کار اوبونتو
- یک کاربر با اولویت‌های sudo
- وقت کافی و دانش فنی برای انجام کارهایی مانند نصب نود و npm
آیا بیت کوین همان بلاک چین است؟
خیر. بیتکوین یکی از محصولات بلاک چین است که از این فناوری برای؛ تولید، تایید تراکنش، ثبت سوابق و گزارش‌ها، امنیت و شفافیت استفاده میکند. البته که مخترع بیت کوین همان مخترع بلاک چین است و همانطور که گفته شد تکنولوژی و فناوری بلاک چین مجموعه‌ای از فرآیندهای رمزنگاری، هش گذاری و… است که باعث ایجاد این فناوری شده است.
فناوری بلاک چین برای چه افرادی در دسترس است؟
اگر اینترنت در اختیار شما باشد، بلاک چین نیز در خدمت شماست. فناوری بلاک چین دائما در حال توسعه و گسترش است و روزانه افراد و پروژه‌های جدیدی به آن می‌پیوندند. در همین راستا، دسترسی به فناوری بلاک چین علاوه بر اینکه امروزه براحتی امکان پذیر است، در آینده نیز بسیار آسان‌تر خواهد شد. چنانچه که دسترسی به اینترنت برای همه آسان شده است.
آیا شبکه بلاک چین امنیت دارد؟
بله؛ فناوری بلاک چین به طور کامل امن است و با خیال راحت میتوان از آن استفاده کرد؛ به این صورت که بلاک‌های جدید همواره طبق تاریخ و به صورت خطی به انتهای بلاک چین اضافه شده و ذخیره میشوند.
همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، هر بلاک دارای یک وضعیت و موقعیت زنجیره‌ای است و در صورتی که یک بلاک به انتهای آن اضافه شود تغییر این محتوا دیگر سخت خواهد شد.
به دلیل اینکه هر بلاک هش‌های مخصوص به خود و هش بلاک قبلی را داراست. پس با تغییر هش یک بلاک هش بلاک‌های دیگر هم تغییر پیدا خواهد کرد و اگر شخصی در یک بلاک چین مداخله کرده و در آن تغییری ایجاد کند، می‌بایست تمام هش‌ها مجددا محاسبه شده و تمامی بلاک‌های بلاک چین عوض شوند.
که این موضوع علاوه بر اینکه فعالیت بسیار مشکلی است، بسیار هزینه‌بر خواهد بود و کار عاقلانه‌ای نیست. در همین راستا میتوان گفت فناوری بلاک چین از امنیت بالایی برخوردار است.
سخن پایانی
زمانی که مزایا و معایب فناوری بلاک چین را در دو کفه ترازو قرار می‌دهیم متوجه می‌شویم این فناوری با وجود معایبی که دارد، مزایای بی‌همتایی از خود نشان میدهد و یقینا نه تنها به تاریخ نخواهد پیوست، بلکه آینده را نیز از آن خود خواهد کرد. هنوز باید راه طولانی طی شود تا افراد و شرکت‌های زیادی از این فناروی استفاده کنند، صنایع روزبه‌روز مزایا و معایب فناوری بلاک چین را بیشتر درک میکنند.
بنابراین طی سال‌های آینده احتمالا کسب‌وکارها و دولت‌ها این کاربردهای جدید را محک بزنند تا ببینند این فناوری کجا بیشترین منفعت را به همراه دارد. بلاک چین هم اکنون اصلی‌ترین عامل برای رشد و توسعه شبکه ارزهای رمزنگاری به حساب می‌آید.در همین راستا بهتر است قبل از سرمایه گذاری بر روی یک رمز ارز، از بلاک چین و نحوه کارکرد آن اطلاعات کافی را بدست آورید، چراکه اعتبار، موفقیت و در نتیجه سودآوری یک پروژه رمزنگاری تا حد زیادی به بلاک چین آن مربوط میشود.
امیدواریم مطلب فناوری بلاک چین چیست و چگونه کار میکند مورد توجه شما قرار گرفته باشد. لطفا نظرات خود را در مورد موضوعات مطرح شده از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.
