استخراج نقدینگی یک روش در حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که کاربران می‌توانند با وجود دارایی‌های رمزنگاری شده خود، نقدینگی را برای صرافی‌های غیرمتمرکز فراهم کنند و در نتیجه، از طریق کارمزد معاملات و توکن‌های حاکمیتی پاداش دریافت کنند. این فرایند به کاربران این امکان را می‌دهد تا با فراهم کردن نقدینگی، درآمد غیرفعال کسب کنند و به عنوان جایزه، کارمزد معاملات و توکن‌های حاکمیتی دریافت کنند.
استخراج نقدینگی یک مکانیسم جذاب است که برای کاربران ارزهای دیجیتال، به ویژه در فضای DeFi، امکان می‌دهد که دارایی‌های خود را در اختیار بگذارند و به جای آن، از این دارایی‌ها سود کسب کنند. این مقاله با بررسی این مفهوم، روش کارکرد آن و مزایا و ریسک‌های آن، به شما کمک می‌کند تا با این روش DeFi آشنا شوند و تصمیم به مشارکت یا عدم مشارکت در آن بگیرند.
DEX چیست؟
DEX یا تبادلات غیرمتمرکز کوتاه شده عبارت «decentralized exchange» به معنی «صرافی‌های دیجیتال غیرمتمرکز» است. DEXها به عنوان صرافی‌های رمزارز کار می‌کنند و عملیات خود را به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به سرورهای مرکزی یا نهادهای واسطه‌ای انجام می‌دهند.
صرافی‌های دیجیتال معمولاً دو بخش دارند: یک دفترچه سفارش و یک سیستم مدیریت حساب کاربری. DEXها معمولاً از یک دفترچه سفارش غیرمتمرکز استفاده می‌کنند که این به کاربران اجازه می‌دهد تا به صورت مستقیم ارزهایشان را با هم معامله کنند.
توسعه DEXها، الهام گرفته از مکانیسم بازارسازی خودکار (AMM) در DeFi، به کاربران اجازه می‌دهد که ارزهایشان را بدون واسطه یا مرکزیت، مستقیماً در صرافی معامله کنند. این سیستم‌ها از استخرهای نقدینگی برای مدیریت تراکنش‌های مختلف استفاده می‌کنند و توسط الگوریتم‌هایی اداره می‌شوند که کاملاً مستقل از هرگونه مرکزیتی عمل می‌کنند.
DEXها این امکان را به کاربران می‌دهند که در معاملات خود بدون نیاز به واسطه‌ها و نهادهای مرکزی، شرکت کنند و توسعه آنها از دیدگاه امنیتی و تصمیم‌گیری متمرکز بهبود یافته است. این صرافی‌ها به صورت غیرمتمرکز عمل کرده و تراکنش‌های رمزارز را مستقیماً از طریق قراردادهای هوشمند در بلاکچین‌ها انجام می‌دهند.
استخراج نقدینگی چیست؟
استخراج نقدینگی یک مفهوم در DeFi (مالیات غیرمتمرکز) است که به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا با ارائه دارایی‌های خود در استخرهای نقدینگی، از مزایای مالیات غیرفعال بهره‌مند شوند. در این روند، شرکت‌کنندگان، به عنوان ارائه‌دهنده نقدینگی (LP) شناخته می‌شوند.
توکن‌های LP به شرکت‌کنندگان داده می‌شوند که آنها را قادر می‌سازد از مزایای کارمزد معاملاتی که توسط پلتفرم کسب می‌شود، استفاده کنند. این توکن‌ها نشان‌دهنده میزان نقدینگی است که هر شخص در استخر نقدینگی تأمین کرده است و می‌تواند در نهایت برای مبادله یا دریافت قسمتی از کارمزد معاملاتی استفاده شود.
توزیع کارمزدها بر اساس میزان نقدینگی و سهم هر ارائه دهنده در استخر صورت می‌گیرد. ارائه‌دهندگان نقدینگی در این سیستم به صورت مستقیم در فعالیت‌های مالیات غیرمتمرکز شرکت می‌کنند و از دارایی‌های خود در معاملات DeFi بهره‌مند می‌شوند.
تاریخچه استخراج نقدینگی
در تابستان 2020، استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) به عنوان یکی از عناصر کلیدی در دنیای DeFi (مالیات غیرمتمرکز) به شدت توجه جلب کرد. این دوره با عنوان «تابستان DeFi» معروف است. چراکه به دلیل رشد چشمگیر DeFi و ورود گسترده‌تر شرکت‌کنندگان به بازار، بسیار مورد توجه قرار گرفت. در این زمان، پروتکل‌ها، پاداش‌های به شدت بالایی ارائه می‌کردند، که بازده درصدی سالانه (APY) بسیار بالایی را به شرکت‌کنندگان ارائه می‌کردند.
استخراج نقدینگی به عنوان یک فرصت سودآور برای ارائه‌دهندگان نقدینگی (LPs) بسیار جذاب بود، به ویژه برای آنها که می‌توانستند میزان بالایی از نقدینگی را ارائه دهند و سهم بزرگی از کارمزد تراکنش‌ها را به دست آورند. این امر منجر به افزایش نقدینگی داخل استخرها شد و تجارت در این فضا را دوام بخشید.
اکنون، APYهای ارائه شده توسط اکثر پروتکل‌ها به طور قابل توجهی کاهش یافته است، اما این نشان دهنده رشد و بلوغ بازار است. با این حال، فعالیت در پروتکل‌های DeFi همچنان بسیار فعال است و شرکت‌کنندگان بازار همواره به دنبال بهترین فرصت‌های جدید هستند.
برترین استخرهای استخراج نقدینگی
بازار استخراج نقدینگی چندین پلتفرم معروف دارد که هر کدام ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند. این پلتفرم‌ها شامل:
１. Uniswap
Uniswap یکی از اولین و محبوب‌ترین DEXها (صرافی‌های غیرمتمرکز) است که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند و سازگاری با اتریوم در هر شبکه بلاک چینی دارد. این پلتفرم خدمات مبادله توکن‌هایی که شبیه به اتریوم هستند را با استیبل‌کوین‌ها ارائه می‌دهد. همچنین، Uniswap معروف به ارائه یکی از محبوب‌ترین جفت‌های توکن‌ها در این پلتفرم است.
２. SushiSwap
SushiSwap به عنوان یک چنگال (fork) از Uniswap آغاز به فعالیت کرد و با ویژگی‌های جدیدی که به آن اضافه کرد توسعه یافت. هدف اصلی تیم SushiSwap ارائه یک طیف گسترده‌تر از خدمات مالی است که شامل تجارت سهام و معاملات آتی نیز می‌شود. این پلتفرم بازدهی قابل مقایسه‌ای با Uniswap داشته و همچنین یک کاتالوگ گسترده‌تر از جفت‌های توکن را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
３. Curve Finance
Curve Finance یک DEX (صرافی غیرمتمرکز) منحصربه‌فرد است که کاملاً بر پایه استیبل‌کوین‌ها عمل می‌کند و بازده سالانه‌ای با درصدهای تک رقمی ارائه می‌دهد. این پلتفرم از نوسانات کمتری نسبت به گزینه‌های دیگری که بر پایه Uniswap هستند، برخوردار است.
Curve Finance در انتقال ارزش دلاری از یک پلتفرم تجاری به پلتفرم دیگر به طور فزاینده‌ای استفاده می‌شود. به خصوص زمانی که اپلیکیشن‌های دی‌فای نیاز به تبادل استیبل‌کوین دارند. این ویژگی‌ها Curve Finance را به یک گزینه جذاب برای انتقال ارزش با کمترین نوسانات تبدیل کرده است.
چطور استخراج نقدینگی را در UNSWAP شروع کنیم؟
برای شروع استخراج نقدینگی، مراحل زیر را می‌توانید انجام دهید:
۱. به وب‌سایت Uniswap در https://app.uniswap.org/#/pools بروید.
۲. روی «Connect Wallet» کلیک کنید تا به کیف پول خود متصل شوید.
- گزینه «New Position» را انتخاب کنید.
- جفت از ارزهایی را که می‌خواهید برای نقدینگی ارائه دهید را انتخاب کنید.
- کارمزد برای دریافت پاداش معاملات را انتخاب کنید.
- وارد کردن مقدار نقدینگی که می‌خواهید ارائه دهید.
- نهایتاً، با کلیک بر روی «Add»، نقدینگی خود را ارائه دهید.
همچنین، پروتکل‌های دیگری مانند Curve و Balancer نیز وجود دارند که برای ارائه نقدینگی استفاده می‌شوند. Curve برای کسانی که مایلند ریسک کمتری داشته باشند توصیه می‌شود. چراکه ریسک از دست دادن دائمی نقدینگی نسبت به مبادلات استیبل کوین کمتر است.
مزایای استخراج نقدینگی
مزایای زیادی در استخراج نقدینگی در DeFi وجود دارد که عبارتند از:
- درآمد غیرفعال: ارائه نقدینگی در استخرهای نقدینگی یک روش منفعلانه برای کسب درآمد است. فقط با نگه داشتن توکن‌های LP، شما پاداش‌های خود را به‌صورت خودکار دریافت می‌کنید.
- پربازده: استخراج نقدینگی می‌تواند بازدهی بالایی داشته باشد، مخصوصاً زمانی که بازارها فعال هستند و فعالیت‌های معاملاتی زیادی در حال انجام است. پاداش‌های کسب شده معمولاً از کارمزد معاملاتی به دست می‌آید.
- توزیع حاکمیت و توکن‌های بومی: استخراج نقدینگی به کاربران، بخصوص کم‌سرمایه‌تر، فرصت توزیع منصفانه‌تر توکن‌های بومی و قدرت رای دادن در صرافی‌ها را می‌دهد.
- ورود کم: مشارکت در استخراج نقدینگی نیاز به مجوز خاصی ندارد و کمک می‌کند که بیشترین تعداد از افراد بازار در معاملات غیرمتمرکز شرکت کنند.
- پرورش جامعه قابل اعتماد و وفادار: استخراج نقدینگی فرصتی فراهم می‌کند تا یک جامعه پایدار و قابل اعتماد ایجاد شود، زیرا سرمایه‌گذاران معمولاً در جامعه مشارکت می‌کنند و در طول زمان توکن‌های خود را حفظ می‌کنند.
این پلتفرم‌ها و استخرهای استخراج نقدینگی، با ارائه خدمات مختلف و امکانات متنوع، به سرمایه‌گذاران و کاربران کمک می‌کنند تا براساس نیازها و ترجیحات شخصی خود، بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری و معامله را انتخاب کنند. با این وجود، بازار کریپتو همچنان دارای مخاطراتی است و هرگونه سرمایه‌گذاری باید با دقت و تحقیق دقیق انجام شود تا خطرات بیشتری را کاهش دهد و به سرمایه‌گذار اجازه دهد تا تصمیمات مناسب‌تری بگیرد.
ریسک‌های استخراج نقدینگی
خطرات Liquidity Mining در DeFi می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- از دست دادن دائمی سرمایه: قیمت توکن‌های مشارکت در استخر نقدینگی ممکن است نسبت به زمان ورود شما به استخر کاهش یابد، که باعث ضرر دائمی و از دست دادن سرمایه شما می‌شود. نوسانات بازار ارزهای دیجیتال باعث می‌شوند که قیمت‌ها تغییر کنند و شما ممکن است با ضرر مواجه شوید.
- ریسک پروژه: پروتکل‌های استخراج نقدینگی دارای خطرات فنی هستند که می‌توانند به ریسک پروژه منجر شوند. این شامل ریسک‌های امنیتی و احتمال کلاهبرداری توسط توسعه‌دهندگان پروژه است.
- کشش بالقوه راگ: ممکن است پروتکل‌ها توسط توسعه‌دهندگان بسته شوند و سرمایه‌گذاری‌های شما از دست برود. این مسئله به دلیل عدم شناسایی مطلق پروتکل‌ها و کمبود تأیید یا ثبت‌نام رخ می‌دهد.
- مقایسه با سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری: قبل از انتخاب استخراج نقدینگی، توصیه می‌شود که این استراتژی را با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری غیرفعال مقایسه کنید تا بهترین راه برای سرمایه‌گذاری خود را انتخاب کنید.
این خطرات نشان می‌دهند که استخراج نقدینگی در DeFi همراه با مزایا، خطراتی نیز دارد که نیازمند احتیاط و تحقیقات دقیق قبل از سرمایه‌گذاری است.
مقایسه استخراج نقدینگی با استکینگ
استخراج نقدینگی و سهامداری (Staking) دو روش مهم در دنیای ارزهای دیجیتال هستند.
استخراج نقدینگی، فعالیتی است که با استفاده از قدرت محاسباتی، تراکنش‌ها را تأیید و بلاک‌های جدید را به بلاکچین اضافه می‌کند. در این فرآیند، شرکت کنندگان به عنوان ماینرها پاداشی دریافت می‌کنند.
سهامداری (Staking) به کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را به عنوان وثیقه در شبکه قرار دهند و به اعتبارسنجی تراکنش‌ها کمک کنند. در این روش، شرکت کنندگان نیز پاداش دریافت می‌کنند، مشابه بهره‌مندی از استخراج نقدینگی.
استخراج نقدینگی ممکن است با خطرات بیشتری همراه باشد، زیرا نوسانات بازار می‌تواند به زیان سرمایه‌گذاران منجر شود. از طرف دیگر، سهامداری خطرات کمتری دارد و امکان پاداش بدون کم شدن نسبت به خطرات بالقوه وجود دارد.
به طور کلی، استخراج نقدینگی و سهامداری هر دو روشی هستند که افراد می‌توانند با استفاده از دارایی‌های خود در شبکه‌های ارز دیجیتال، سودآوری کنند. انتخاب بین این دو به عواملی مانند ریسک‌پذیری، توانایی مالی، و تمایلات شخصی بستگی دارد.
مقایسه ییلد فارمینگ با استخراج نقدینگی
استخراج نقدینگی و ییلدفارینگ (Yield Farming) دو روش مهم در دنیای ارزهای دیجیتال هستند.
استخراج نقدینگی یک زیرمجموعه از ییلد فارمینگ (Yield Farming) است که در آن، سرمایه گذاران دارایی‌های خود را در پروتکل‌های مختلف بلاکچین قفل کرده و به عنوان ماینرها به تأیید تراکنش‌ها و اضافه کردن بلاک‌ها به بلاکچین می‌پردازند.
هر دو استراتژی (استخراج نقدینگی و ییلدفارمینگ) به طور مشابهی مزایا و خطراتی را در بر دارند. استخراج نقدینگی توکن‌های بومی را برای سرمایه‌گذاران تولید می‌کند، در حالی که ییلدفارمینگ به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا از سود سرمایه‌گذاری خود بهره‌مند شوند. اما هر دو روش نیز با خطرات و ریسک‌های خود همراه هستند.
آیا استخراج نقدینگی ارزش سرمایه‌گذاری دارد؟
در مورد سرمایه‌گذاری استخراج نقدینگی، ارزش آن به شرایط شخصی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری هر فرد بستگی دارد. این استراتژی می‌تواند برای برخی افراد مفید باشد، زیرا بازدهی آن معمولاً در اندازه‌های بزرگ بالاست و سطح ریسک متناسب با سرمایه‌گذار قابل تنظیم است. برای مبتدیان نیز این روش سرمایه‌گذاری نسبتاً آسان است.
اما، این استراتژی همراه با خطراتی نظیر امنیت و ریسک‌های کلاهبرداری همراه است. بنابراین، ممکن است به مشکلات و از دست دادن دارایی‌های سرمایه‌گذار منجر شود. همچنین، استخراج نقدینگی به‌عنوان یک استراتژی سرمایه‌گذاری جدید در حوزه ارزهای دیجیتال، هنوز در مرحله پیشرفته‌ای نیست.
در حال حاضر، استخراج نقدینگی هنوز یک استراتژی نوظهور و در حال توسعه است. به دلیل کمبود تجربه در این زمینه و مشکلات امنیتی و فنی ممکن است این استراتژی هنوز به طور کامل برای همه‌ی سرمایه‌گذاران مناسب نباشد. از این رو، در آینده ممکن است استخراج نقدینگی به عنوان یک استراتژی سرمایه‌گذاری رو به رشد تر و بهبود بخشیده شود.
با این وجود، اگر به دنبال یک استراتژی سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت هستید که در آینده موثر باشد، استخراج نقدینگی ممکن است یک گزینه مناسب باشد. انجام تحقیقات دقیق و شروع با مقدار کوچکتر از سرمایه می‌تواند به شما کمک کند تا خطرات و مزایای این استراتژی را بهتر فهمیده و به‌طور مداوم تجربه خود را بهبود بخشید.
سوالات متداول
پاداش استخراج نقدینگی از کجا می‌آید؟
جوایز استخراج نقدینگی شامل جوایز بلاکچین و هزینه‌های تراکنش در DEX است. این جوایز بلاکچین مشابه استخراج بیت کوین است که به استخراج‌کنندگان پرداخت می‌شود. DeFiChain ترکیبی از اثبات کار و اثبات سهام است که باعث کاهش تعداد کوین‌ها در هر بلوک و افزایش قیمت DFI می‌شود.
آیا می‌شود تضمین کرد که 100% APY یا سود سالانه یک سرمایه‌گذاری، همیشه قابل اعتماد و معتبر باشد؟
APY بالا ممکن است به نوعی از تحریفات یا وعده‌های نامعقول نرخ سوددهی حاصل شده باشد. پاداش‌های استخراج نقدینگی معمولاً از بلاک چین وارد می‌شوند، ولی این مقدار در طول زمان ممکن است کاهش یابد. زیرا جذب سرمایه‌های جدید کاهش پاداش را تسریع می‌کند. راه‌اندازی استخر جدید ممکن است APY را افزایش دهد.
بهترین استخر برای انجام استخراج نقدینگی چیست؟
با استفاده از بیت‌کوین، به دلیل تاریخچه‌ی معتبر و پایداری آن، استخر BTC-DFI را می‌توان به عنوان یک انتخاب قوی و محکم در نظر گرفت که ممکن است باعث ایجاد همبستگی با ارز DFI شود.
از کجا می‌توانم DFI بخرم یا بفروشم؟
استخراج نقدینگی ارزهای دیجیتال، از جمله DFI در DeFiChain، نیازمند یک فرآیند خاص برای خرید و فروش است. از جمله راه‌هایی که برای این منظور وجود دارد، استفاده از صرافی‌های متمرکز (CEX) و یا صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است. به علاوه، برخی پلتفرم‌های شریک معتبر مانند Cake DeFi این امکان را ارائه می‌دهند اما فقط برای خرید و استخراج و فروش مستقیم نیستند. در نهایت، استفاده از کیف پول DeFiChain همچنین از مسیرهایی است که می‌تواند به استخراج نقدینگی این ارزها کمک کند.
حداقل شرایط لازم برای استخراج نقدینگی چیست؟
استخراج نقدینگی برای شروع نیاز به شرایط خاصی ندارد، تنها نیاز به داشتن هر دو کوین از یک جفت استخر دیجیتال است و می‌توان فورا شروع به فعالیت کرد.
آیا باید هر دو طرف استخر را تهیه کنم و چرا؟
برای استخراج نقدینگی، نیاز است که هر دو طرف یک استخر نقدینگی را ارائه دهید. این روش امکان دارد نقدینگی را همزمان برای خرید و فروش فراهم کند.
