خریدوفروش ارزهای دیجیتال علیرغم سودآور بودنش، ریسک‌های قابل توجهی نیز دارد که می‌تواند کل سرمایه یک فرد را به خطر بیندازد. سرمایه‌گذاران برای جلوگیری از این خطرات، تلاش می‌کنند تا با به‌کار بردن روش‌های مختلف مدیریت ریسک، در این بازار کمتر متحمل ضرر شوند. یکی از ابزارهای معروف مدیریت ریسک، نسبت ریسک به ریوارد (RR) است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان سود یک معامله را نسبت به میزان ریسکی که وجود دارد ارزیابی کنند.
در این مقاله، می‌خواهیم به مفهوم کلی شاخص ریسک به ریوارد بپردازیم و چگونگی استفاده موثر از آن در معاملات ارزهای دیجیتال را آموزش دهیم.
مفهوم ریسک به ریوارد چیست و چطور آن را محاسبه کنیم؟
شاخص یا نسبت ریسک به ریوارد ابزاری برای تعیین حد ضرر و حد سود است که در آن میزان سود و زیان احتمالی یک معامله را ارزیابی و بر اساس آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. نسبت Risk/Reward به معامله‌گر کمک می‌کند که آگاهانه‌تر تصمیم بگیرد و از معاملاتی که سود اندک و ریسک بسیار دارند، دوری کند. برای محاسبه نسبت ریسک به ریوارد در بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال، از دو فرمول زیر استفاده می‌شود:
- حد ضرر – قیمت فعلی ارز دیجیتال موردنظر = ریسک
- حد سود – قیمت فعلی ارز دیجیتال موردنظر = ریوارد
پس از به دست آوردن موارد بالا، ریسک را بر ریوارد تقسیم می‌کنید تا نسبت آن مشخص شود. به عنوان مثال، قصد دارید که بر روی ارز دیجیتال پولکادات (DOT) سرمایه‌گذاری کنید. قیمت پولکادات در زمان نگارش این مقاله، 7.65 دلار است که ما بر اساس آن حد سود یا به عبارتی تارگت خود را روی 9.65 و حد ضرر را روی 6.65 دلار قرار می‌دهیم.
بر اساس فرمول‌ها، ریسک ما 1 و ریوارد ما 2 می‌شود که اگر ریسک را بر ریوارد تقسیم کنیم، عدد اعشاری 0.5 به دست می‌آید که معادل کسر ½ است. در این مثال، نسبت 1:2 (یک به دو) می‌شود. بدان معنی که معامله‌گر مایل است که به ازای هر توکن پولکادات 1 دلار ریسک و 2 دلار سود دریافت کند. از دیدگاه بسیاری از معامله‌گران، نسبت 1:2 یک نسبت مطلوب و مناسب برای معامله است.
چرا نسبت ریسک به ریوارد مهم است؟
شاخص ریسک به ریوارد برای تعیین حد ضرر و سود، یک ابزار بسیار خوب است و به ما در تعیین ارزش معامله‌ای که قصد انجامش را داریم کمک می‌کند. در مثال بالا، حد ضرر بر روی 6.65 قرار گرفته است و اگر قیمت پولکادات به این مقدار نزول پیدا کند، معامله‌گر باید توکن‌های خود را به فروش برساند. در هنگام استفاده از شاخص ریسک به ریوارد، بسیار مهم است که معامله‌گر نسبت به حد ضرر و حد سودی که مشخص می‌کند، پایبند باشد تا از زیان بیشتر جلوگیری شود. سرمایه‌گذار بهتر است که با یک ضرر ناچیز خارج شود تا اینکه به لجبازی‌اش در نفروختن دارایی ادامه دهد و چندین برابر بیشتر ضرر کند.
به همین دلیل، می‌توان گفت که مدیریت ریسک در معاملات بسیار ضروری است چرا که هدف اصلی شاخص ریسک به ریوارد، کنترل ریسک احتمالی معاملات است. از طرفی دیگر، این شاخص در تمامی بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال کاربرد دارد و حتی به صورت مکمل در کنار بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی استفاده می‌شود.
آیا می‌توان تنها با تکیه بر نسبت ریسک به ریوارد سرمایه‌گذاری انجام داد؟
ابزار ریسک به ریوارد بی‌عیب و نقص نیست، اما نسبتی که به وسیله آن به دست می‌آید به معامله‌گر کمک می‌کند تا ببیند که آیا می‌تواند چنین ریسکی را تحمل کند؟ آیا میزان سود به دست آمده با اهدافش تطابق دارد؟ البته لازم به ذکر است که بازار ارزهای دیجیتال یک بازار پر نوسان است و چندان از ابزارها و استراتژی‌های معاملاتی پیروی نمی‌کند. به همین دلیل، معامله‌گر بهتر است که مدام داده‌هایش را بروز کند و مجدد به ارزیابی میزان ریسک و ریوارد بپردازد.
در نمودار قیمتی، محدوده‌های مختلفی وجود دارد که بر اساس میزان تقاضای خریدوفروش مشتریان شکل می‌گیرند. به همین دلیل، معامله‌گر باید به طور مداوم نمودار قیمتی را زیر نظر داشته باشد و توانایی تحلیل آن را داشته باشد تا در تعیین حد ضرر و سود دچار اشتباه نشود.
چه عواملی بر نسبت ریسک به ریوارد تاثیر می‌گذارند؟
عوامل زیادی وجود دارد که بر اطلاعاتی که از شاخص ریسک به ریوارد به دست می‌آید تاثیر می‌گذرد. نوسانات بازار ارزهای دیجیتال یکی از همان عوامل است که در بالا به طور مختصر به آن اشاره شد، اما این عوامل فراتر از صرفا نوسانی بودن بازار رمزارزها می‌رود و به همین دلیل، دانستن این عوامل ضروری است تا معامله‌گر سرمایه‌گذاری بی‌نقصی داشته باشد. این عوامل به شرح زیر هستند:
نوع استراتژی معاملاتی
در بازار ارزهای دیجیتال، مهم است که بدانید در حال استفاده از چه استراتژی معاملاتی هستید چرا که استراتژی‌های مختلف، حد سود و ضرر متفاوتی دارند و نسبتی که در یک خریدوفروش عادی مطلوب است، ممکن است در یک استراتژی معاملاتی دیگر این‌گونه نباشد. برای مثال، معاملاتی که در بازه‌های قیمتی کوچک انجام می‌شوند، نسبت 1:2 چندان برای آن‌ها مطلوب نیست و معامله‌گر بهتر است که با نسبت 1:1 اقدام به خریدوفروش کند.
نوسانات بازار ارزهای دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال یک بازار پر نوسان است و این موضوع بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل، معامله‌گر باید در هنگام استفاده از شاخص ریسک به ریوارد، به نوسانات قیمتی اخیر ارز دیجیتال موردنظرش توجه کند و حد سود و ضررش را بر اساس آن مشخص کند.
بازه زمانی
همان‌طور که گفته شد، بازه زمانی که بر روی آن معامله می‌کنید می‌تواند بر نسبت Risk/Reward تاثیر بگذارد. بازه‌های زمانی کوتاه‌تر سطوح حد ضرر و سود نزدیک به یکدیگر دارند که این منجر به کاهش نسبت ریسک به ریوارد می‌شود. در بازه‌های زمانی طولانی‌تر فاصله‌ی بین سطوح حد ضرر و سود بیشتر است که این منجر به افزایش نسبت Risk/Reward می‌شود.
تحمل ریسک
دلیل استفاده از شاخص ریسک به ریوارد، تخمین میزان ریسک احتمالی است. برخی معامله‌گران از معاملات با ریسک بالا دوری می‌کنند و برخی دیگر به دنبال معاملات ریسک بالا هستند. از این رو، می‌توان گفت که میزان ریسکی که یک شخص می‌خواهد متحمل شود، بر نسبت RR تاثیر می‌گذارد. کسی که بتواند مدیریت ریسک کند، معاملات پر ریسک را انتخاب می‌کند و کسی که بخواهد محتاطانه سرمایه‌گذاری کند، سراغ معاملات کم ریسک می‌رود.
رویدادهای غیرمنتظره
رویدادهای خبری، وضعیت اقتصاد جهانی، تحولات ژئوپلیتیکی و تصمیمات مقام‌های نظارتی کشورهای مختلف، همگی می‌توانند بر روند کلی بازار ارزهای دیجیتال تاثیر بگذارند. معامله‌گران باید بتوانند در هر یک از این شرایط، مدیریت ریسک داشته باشند و از ضررهای جبران‌ناپذیر جلوگیری کنند.
سخن پایانی
مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر معامله‌گری باید داشته باشد. شاخصی مانند ریسک به ریوارد به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای کمک می‌کند تا تنها با داشتن دانش اندک معاملاتی، میزان ریسک را مشخص کنند و بر اساس آن تصمیم بگیرند. علاوه بر این، مهارت سرمایه‌گذار در زمینه تعیین حد ضرر و سود نیز افزایش پیدا می‌کند و به مرور زمان، موفق به تعیین بی‌نقص آن‌ها در نمودارهای قیمتی می‌شود. البته فراموش نکنید که نسبتی که از این شاخص به دست می‌آورید، تماما به نوع استراتژی معاملاتی شما و دیگر عواملی که در مقاله ذکر شد، بستگی دارد.
سوالات متداول
1- مفهوم ریسک به ریوارد چیست؟
ریسک به ریوارد یک مفهوم در معامله‌گری است که نسبت بین ضرر و پاداش یک معامله را مشخص می‌کند. این مفهوم به دلیل نوسانی بودن بازار ارزهای دیجیتال، کاربرد فراوانی دارد و معامله‌گران زیادی از آن برای مشخص کردن میزان پاداش و ریسک استفاده می‌کنند.
2- آیا هر معامله‌گری می‌تواند از شاخص ریسک به ریوارد استفاده کند؟
نحوه استفاده‌ی از نسبت ریسک به ریوارد بسیار ساده است و به سادگی با مطالعه‌ی این مقاله، می‌توانید از آن در ارزیابی میزان ریسک و پاداش معامله‌ی خود استفاده کنید.
3- نسبت ریسک به ریوارد تا چه اندازه قابل‌اطمینان است؟
اطلاعاتی که از این نسبت به دست می‌آید تا حد زیادی به شرایط بازار، وضعیت اقتصاد جهانی، رویدادهای خبری و دیگر عواملی که در مقاله ذکر شد، بستگی دارد. به همین دلیل، معامله‌گر باید به طور مداوم بازار و وضعیت آن را زیر نظر داشته باشد و در صورت نیاز، مجدد اقدام به ارزیابی ریسک به ریوارد ارز دیجیتال موردنظرش کند.
