امنیت ارزهای دیجیتال چقدر است؟ این سوالی است که در بدو آشنایی با این بازار به ذهن اکثر افراد خطور می‌کند. امنیت ارزهای دیجیتال در حال حاضر یکی از بزرگترین چالش‌های این حوزه است و احتمالا در آینده در پی رشد این بازار، ابعاد گسترده‌تری پیدا خواهد کرد.
پاسخ به اینکه امنیت ارزهای دیجیتال چقدر است، ساده نیست. به صورت کلی می‌توان گفت که برخی خطرات در حوزه ارز دیجیتال وجود دارد که باید قبل از ورود به بازار و انجام اولین معامله، در مورد آنها آگاه باشید. مورد اول این است که حوزه ارز دیجیتال هنوز یک طبقه دارایی نوپا است که نوسانات قیمتی شدید و پرتکراری دارد. مورد دیگر اینکه این اکوسیستم مالی نسبتاً جدید (و نسبتاً قانون‌گذاری نشده) محل فعالیت کلاهبردارانی است که به دنبال شکار تازه‌واردان ناآگاه هستند.با این وجود نکات امنیتی مثبتی نیز وجود دارد که باعث جذابیت بازار ارزهای دیجیتال می‌شود. به عنوان مثال، دسترسی به آن می‌تواند فقط در اختیار مالک آن قرار بگیرد. همچنین نگهداری آنها نسبت به دارایی‌های فیزیکی مانند طلا، آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است و احتمال دزدیده شدن آن کمتر است. همچنین ویژگی ناشناس بودن آنها باعث می‌شود که دولت‌ها و سایر نهاد‌های رسمی نتوانند به راحتی به آن دسترسی پیدا کنند. به طور خلاصه می‌توان گفت که این کلاس دارایی در صورت رعایت برخی اصول و ملاحظات، می‌تواند یکی از امن‌ترین دارایی‌ها باشد.
در این مقاله، نکاتی را که با دانستن آنها می‌توانید امنیت خود را به حداکثر برسانید مرور می‌کنیم.
امنیت ارزهای دیجیتال چقدر است و چگونه می‌توان با خیالی آسوده سرمایه‌گذاری کرد؟
هنگامی که فردی در مورد امنیت ارزهای دیجیتال پرس و جو می‌کند، یکی از دو سوال زیر را در ذهن دارد:
- آیا خرید و فروش ارز دیجیتال یک سرمایه‌گذاری پر ریسک است و احتمال ریزش قیمت دارایی خریداری شده وجود دارد؟
- آیا خطرات امنیتی نظیر کلاهبرداری یا هک، سرمایه من را تهدید خواهد کرد؟
از آنجایی که این دو سوال از اساس متفاوت هستند، به صورت جداگانه به آنها پاسخ خواهیم داد.
ریسک سرمایه‌گذاری در حوزه ارز دیجیتال چقدر است؟
در مقایسه با سایر طبقات دارایی مانند بازار سهام و اوراق قرضه دولتی، سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال بسیار پرریسک‌تر است.
علیرغم اینکه ارزهای دیجیتال به طور کلی در سراسر اروپا قانونی تلقی می‌شوند، بسیاری از جنبه‌های این بازار هنوز قانونمند نشده و یا ممکن است در معرض تغییر مقررات قرار گیرد. تغییر مقررات می‌تواند به عدم ثبات این بازار دامن بزند. به عنوان مثال، در تابستان ۲۰۲۱، سرکوب فعالیت‌های مرتبط با ارز دیجیتال از سوی چین موجب کاهش قیمت بیت‌کوین شد. با توجه به اینکه بسیاری از دولت‌های جهان در حال بررسی نحوه واکنش به گسترش بازار ارز دیجتیال هستند، عوامل زیادی وجود دارد که ممکن است در نوسانات بازار موثر باشد.
بخش دیگری از نوسانات بازار ارز دیجیتال از این واقعیت ناشی می‌شود که هنوز نسبتاً جدید است. از آنجایی که کارکرد این بازار بر خلاف سایر کلاس‌های دارایی، مانند بازار سهام، اثبات شده نیست، با تغییر احساسات سرمایه‌گذاران، دچار نوسانات شدید می‌شود. لازم به ذکر است برخی از ارزهای دیجیتال بیشتر از سایرین در معرض نوسان هستند اما این مشکل در مورد بیت‌کوین، قدیمی‌ترین و بزرگترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار، و سایر ارزهای قدیمی و با پشتوانه، کمتر است.
اگر قصد سرمایه‌گذاری در حوزه ارز دیجیتال را دارید، جهت کاهش ریسک، تنها مقداری سرمایه‌گذاری کنید که در صورت از دست رفتن آن، آسیبی به وضعیت اقتصادیتان وارد نشود. همچنین توصیه می‌شود حتما سرمایه خود را در یک سبد متنوع از دارایی‌ها پخش کنید.
آیا خطرات امنیتی در بازار ارز دیجیتال وجود دارد؟
بله، برخی از خطرات امنیتی وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید. در ادامه به بررسی این خطرات می‌پردازیم.
- حمایت‌های قانونی در موارد پرداخت هزینه کالا یا خدمات با استفاده از ارز دیجیتال بسیار محدود است: پرداخت با کارت‌های اعتباری سنتی به صورت کامل توسط قوانین پشتیبانی می‌شود که ارز دیجیتال فاقد آن است. به عنوان مثال، در صورتی که وجهی را به یک کلاهبردار پرداخت کنید، راهی برای پس گرفتن آن نخواهید داشت و هیچ قانونی از شما حمایت نخواهد کرد.
- کلاهبرداری با استفاده از ارزهای دیجیتال، امری رایج است: برخی کلاهبرداران با ارسال پیام به کاربران، آنها را تهدید می‌کنند در صورت عدم پرداخت مبلغ مشخصی در قالب بیت کوین، عکس‌های شخصی آنها را پخش خواهند کرد. برخی دیگر با ارسال پیامی به کاربران اطلاع می‌دهند که مقداری ارز دیجیتال برنده شده‌اند و در صورتی که می‌خواهند آن را دریافت کنند باید مقداری ارز دیجیتال به کیف پول مجرم واریز نمایند. اینها تنها چند نمونه از کلاهبرداری هستند که باید نسبت به آنها هوشیار بود. به طور کلی، اگر شخصی از شما بخواهد که وجهی را تنها در قالب ارز دیجیتال پرداخت کنید و سایر روش‌های پرداخت را نپذیرد، به احتمال زیاد قصد کلاهبرداری دارد.
- امکان برگشت یک تراکنش ارز دیجیتال وجود ندارد: بسیاری از ارزهای دیجیتال از فناوری بلاکچین برای ایجاد یک دفتر کل از تراکنش‌های امن، عمومی و غیرقابل ویرایش استفاده می‌کنند. این فناوری دارای مزایای امنیتی است اما همچنین به این معناست که تراکنش‌های ارز دیجیتال معمولاً قابل ویرایش یا برگشت‌پذیر نیستند. اگر در قالب ارز دیجیتال پرداختی انجام داده باشید، هیچ نماینده خدمات مشتری وجود ندارد که در صورت لغو معامله، شرایط بازپرداخت وجه شما را فراهم کند.
اینها تنها تعدادی از خطرات امنیتی حوزه ارز دیجیتال هستند اما این امکان وجود دارد که با تکامل این اکوسیستم، خطرات جدیدی ایجاد شوند. کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده ( U.S. Federal Trade Commission) به صورت دوره‌ای، اطلاعات به‌روزی در مورد کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال ارائه می‌دهد. بررسی این مرجع می‌تواند تاثیر بزرگی در تامین امنیت کاربران داشته باشد.
امن‌ترین راه برای خرید ارز دیجیتال چیست؟
در طول سالیان اخیر، تعداد صرافی‌های آنلاین و بازارهایی که کاربران می‌توانند در آن به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازند، افزایش یافته است. پلتفرم‌هایی که امنیت بالاتری دارند، از کاربران خود می‌خواهند که مراحل احراز هویت را انجام دهند. این کار در راستای قوانین شناسایی مشتری (KYC) و ضد پولشویی (AML) صورت می‌گیرد.
بسیاری از صرافی‌های محبوب، مانند کوین‌بیس (Coinbase)، از مشتریان می‌خواهند قبل از دسترسی به ویژگی‌های معاملاتی خاص، اطلاعات مربوط به خود را تأیید کنند. اگر به تازگی وارد حوزه ارز دیجیتال شده‌اید و قصد معامله آن را دارید، توصیه می‌شود پلتفرمی را انتخاب کنید که در مورد موضوع امنیت سختگیری‌های لازم را داشته باشد و مراحل احراز هویت را اجرا کند.
لازم به ذکر است که به دلیل وجود تحریم‌ها امکان استفاده از برخی صرافی‌ها برای کاربران ایرانی وجود ندارد. از طرفی، صرافی‌های خارجی که در حال حاضر محدودیتی برای ایرانیان اعمال نکرده‌اند ممکن است در آینده سیاست خود را تغییر دهند. در این صورت کاربران ایرانی دسترسی خود را به دارایی‌ها برای همیشه از دست خواهند داد. لذا پیشنهاد می‌شود برای معامله ارزهای دیجیتال، استفاده از یک پلتفرم ایرانی را در نظر داشته باشید. با تحقیق در مورد این پلتفرم‌ها و بررسی کارمزدها و سایر خدمات آنها می‌توانید بهترین گزینه مناسب خود را بیابید.
امن‌ترین راه برای ذخیره ارزهای دیجیتال چیست؟
به طور کلی، ایمن‌ترین راه برای ذخیره ارزهای دیجیتال، ذخیره آفلاین آنها است. به این ترتیب مجرمان نمی‌توانند از طریق اینترنت به آنها دست پیدا کنند. بهترین راه ذخیره‌سازی آفلاین، استفاده از کیف پول سخت‌افزاری که به آن «کیف پول سرد» یا «ذخیره‌سازی سرد» نیز گفته می‌شود، است. نوع دیگر کیف‌پول‌ها یعنی کیف‌پول‌های داغ که به اینترنت اتصال دارند، در برابر حمله هکرها آسیب‌پذیر هستند.
همانطور که گفته شد بهترین راه ذخیره‌سازی استفاده از کیف‌پول‌های سخت‌افزاری است که توسط شرکت‌های مختلفی نظیر لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) ارائه می‌شود. نقطه ضعف کیف‌پول‌های سخت‌افزاری این است که قیمت بالاتری نسبت به باقی روش‌های ذخیره‌سازی دارند. با این حال، این کیف پول‌ها، احتمالاً امن‌ترین گزینه موجود هستند.
امن‌ترین ارز دیجیتال کدام است؟
به بیان ساده، چیزی تحت عنوان «امن‌ترین ارز دیجیتال» وجود ندارد. این بدان معنا نیست که امنیت ارزهای دیجیتال با یکدیگر متفاوت نیست. ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین و اتریوم به دلیل استفاده از فناوری بلاکچین غیرمتمرکز دارای برخی ویژگی‌های امنیتی ذاتی هستند و پذیرش گسترده‌تر این ارزهای دیجیتال (نسبت به سایر آلت‌کوین‌ها) باعث نوسانات کمتر قیمت آنها می‌شود.
5 خطر ارز دیجیتال که باید قبل از سرمایه‌گذاری در مورد آنها آگاه باشید
- فناوری بلاک چین هنوز نسبتاً جدید است: ماهیت بلاکچین و همچنین شبکه غیرمتمرکز همتا به همتا که تراکنش‌ها را تایید می‌کند، به صورت ذاتی برخی از ویژگی‌های امنیتی را دارد. برای مثال، نحوه رمزگذاری، تغییر داده‌های موجود در یک بلاک را پس از اضافه شدن به بلاکچین، عملاً غیرممکن می‌کند. اما فناوری بلاکچین غیرمتمرکز هنوز نسبتاً جدید بوده و جامعه در حال کشف چگونگی استفاده و قانون‌گذاری آن است. در این میان، برخی از مجرمان توانسته‌اند از ویژگی ناشناس بودن تراکنش‌ها برای کلاهبرداری سوءاستفاده کنند.
- نوسان قیمت ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است: سرمایه گذاری در حوزه ارزه دیجیتال، یک سرمایه‌گذاری بسیار ناپایدار است. قیمت ارزهای دیجیتال در برخی مواقع تنها طی چند ساعت تا 100 درصد افزایش یا کاهش می‌یابد. البته این مشکل، در زمینه شت‌کوین‌ها (ارزهای دیجیتال با ارزش کم و دارای پروژه‌ی ضعیف) بیشتر است و در ارزهای دیجیتال با سابقه و با پشتوانه قوی، چنین مشکلی کمتر دیده می‌شود. باید توجه داشت که تاریخچه عملکرد قیمت یک ارز دیجیتال، شاخص کاملی برای پیش‌بینی آینده آن نیست. لذا از سرمایه‌گذاری بیش از حد در این حوزه خودداری نمایید.
- نگرانی از کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال رو به رشد است: متأسفانه، دنیای ارزهای دیجیتال مملو از کلاهبرداری است. مجرمان ممکن است از برنامه‌های جعلی، کیف پول‌های کریپتو و ایمیل‌ها برای فریب کاربران استفاده کنند تا کلید خصوصی (رمز عبور دسترسی به دارایی‌های دیجیتال) کاربران را سرقت کرده و به دارایی آنها دسترسی پیدا کنند. کلاهبرداری‌های ان‌اف‌تی در حال رایج شدن است. طی این نوع کلاهبرداری، برخی از خریداران توسط حساب‌های جعلی با نام‌های مشابه پروژه‌های اصلی فریب داده می‌شوند. خود ارزهای دیجیتال نیز ممکن است یک پروژه کلاهبرداری باشند. به عنوان مثال ارز اسکویید‌گیم (Squid Game) دارای مکانیزمی بود که خریدارانی که قصد فروش آن را پیدا می‌کردند به هیچ عنوان نمی‌توانستند آن را به فروش برسانند.
- عدم وجود قوانین جامع و کامل در حوزه ارز دیجیتال: علیرغم برخی اقدامات که در سراسر جهان برای قانونمند کردن حوزه ارزهای دیجیتال انجام شده، هنوز قوانین جامع و کاملی در مورد این کلاس دارایی وجود ندارد. اگر پلتفرمی که در آن به معامله ارز دیجیتال می‌پردازید یا دارایی خود را نزد آن قرار داده‌اید ورشکست شود، این خطر وجود دارد که تمام سرمایه خود را از دست بدهید. به طور مشابه، اگر صرافی‌ای که دارایی شما را در اختیار دارد توسط مجرمان هک شود، دارایی‌های شما از دست خواهند رفت و هیچ تضمینی برای دریافت خسارت وجود ندارد. علاوه بر این، قوانین مالیات بر ارزهای دیجیتال در مراحل اولیه خود قرار دارد و تغییرات آتی می‌تواند عواقبی منفی برای سرمایه‌گذاری شما داشته باشد.
- عدم وجود سبد دارایی: در حال حاضر، هزاران ارز دیجیتال وجود دارد و بسیاری از آنها هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند. در چنین شرایطی، تشخیص گزینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری بسیار دشوار است. باید مانند هر سرمایه‌گذاری دیگر، سبدچینی را مدنظر داشته باشید و از سرمایه‌گذاری روی یک یا چند دارایی محدود بپرهیزید.
چند نکته برای افزایش امنیت ارزهای دیجیتال
- قبل از خرید ارز دیجیتال در مورد صرافی تحقیق کنید: در گذشته، برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال مورد حملات هکرها قرار گرفته‌اند. قبل از شروع معامله‌گری، یک صرافی دارای ویژگی‌های امنیتی قوی و همچنین کارمزد کم و سهولت استفاده انتخاب کنید. می‌توانید در انجمن‌های آنلاین جستجو کنید و نظرات کاربران در مورد صرافی مد نظر خود را بخوانید.
- قبل از سرمایه گذاری، در مورد ارزهای دیجیتال تحقیق کنید: وایت‌پیپر (Whitepaper) ارز دیجیتالی که قصد خرید آن را دارید مطالعه کنید. وایت‌پیپر سندی است که در آن، اطلاعات کاملی در مورد موارد استفاده، مقیاس‌پذیری و برنامه‌های آینده پروژه وجود دارد. همچنین می‌توانید به یک انجمن آنلاین ارز دیجیتال بپیوندید تا ایده‌ها و نکاتی را برای تکمیل تحقیقات خود دریافت کنید. نتایج جستجوهای اینترنتی همچنین ممکن است شامل اطلاعات مفیدی در مورد سابقه و شهرت یک ارز دیجیتال باشند.
- ارزهای دیجیتال خود را در یک کیف پول امن ذخیره کنید: با این کار از دارایی خود در برابر سرقت محافظت خواهید کرد. استفاده از یک کیف پول سخت افزاری (سرد) می‌تواند خطر از دست رفتن ارز دیجیتال شما در اثر هک آنلاین را کاهش دهد.
جمع‌بندی
جدا از بخش فنی امنیت ارزهای دیجیتال که به توسعه‌دهندگان و تیم‌های فنی پروژه مربوط می‌شود، بخش زیادی از حفظ امنیت به احتیاط و هوشیاری کاربران بازمی‌گردد. تیم‌های فنی همواره در تلاش هستند تا تدابیر امنیتی جدیدتر و قوی‌تری را در شبکه‌های خود مستقر کنند. کاربران نیز باید با مطالعه و آگاهی از روش‌های مختلف کلاهبرداری و همچنین ذخیره دارایی‌های خود در جای مناسب، ریسک از دست رفتن ارز دیجیتال خود را کاهش دهند. گفتنی است، ارزهای دیجیتال مزایای امنیتی خاص خود را نیز دارند. به عنوان مثال دسترسی به آنها را می‌توان با رمز‌های مختلف و حتی اثر انگشت که در کیف پول‌های فیزیکی موجود است، محدود کرد. ویژگی ناشناس بودن آنها باعث می‌شود که کاربران بتوانند دارایی‌های خود را به صورت مخفیانه نگهداری کنند. همچنین در مقایسه با دارایی‌های فیزیکی، احتمال سرقت شدن آنها کمتر است و هزینه نگهداری پایین‌تری دارند.
سوالات متداول
1- آیا بیت کوین امن است؟
بیت کوین شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال جهان است، بنابراین به طور کلی به عنوان سرمایه‌گذاری امن در دنیای کریپتو در نظر گرفته می‌شود. با این حال، مانند تمام ارزهای دیجیتال، قیمت بیت کوین نیز نوسان دارد و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به طور چشمگیری تغییر کند. همچنین قوانین حوزه ارزهای دیجیتال هنوز تکامل نیافته است، بنابراین به طور کلی حفاظت کمتری از سرمایه‌گذاران وجود دارد. برای دستیابی به حداکثر امنیت هنگام خرید یا فروش بیت کوین، استفاده از یک صرافی با سابقه خوب و ذخیره دارایی در یک کیف پول سخت افزاری امن را در نظر داشته باشید.
2- آیا انتقال وجه از حساب صرافی به حساب بانکی امن است؟
به طور کلی تبدیل ارز دیجیتال به ارز فیات و انتقال آن به حساب بانکی ایمن تلقی می‌شود، مشروط بر اینکه از یک پلتفرم صرافی معتبر برای تبدیل آن استفاده شده باشد.
3- آیا معامله ارز دیجیتال با تلفن همراه امن است؟
اگر تصمیم به معامله ارز دیجیتال در تلفن همراه خود دارید، مطمئن شوید که از یک برنامه با ویژگی‌های امنیتی بالا استفاده می‌کنید. متأسفانه، برخی از برنامه‌ها جعلی هستند و ممکن است برای سرقت کلیدهای خصوصی شما استفاده شوند. این در حالی است که امنیت ضعیف برخی دیگر از برنامه‌ها می‌تواند دارایی شما را در معرض هک قرار دهد.
